Hendek operasyonları - Vikipedi

Hendek operasyonları
Türkiye-PKK çatışması
PKK saldırıları (2015-günümüz)

2016 Hakkâri çatışmalarında hasar alan binalar ve içerilerindeki kum torbalarından oluşturulmuş mevziler
Tarih8 Ağustos 2015[11][not 2] - 9 Mart 2016[12]
Bölge
Hendek ve barikat kurulan ilçeler;
Sebep Özyönetim talebi[13]
Sonuç

Türkiye Cumhuriyeti güvenlik güçleri tarafından bastırıldı.

Taraflar

Türkiye Türkiye

PKK

DHKP-C[7][8]
MLKP[7][9][10]
TKP/M-L

Komutanlar ve liderler

Türkiye Recep Tayyip Erdoğan
Türkiye Ahmet Davutoğlu
Türkiye Hulusi Akar
Türkiye Salih Zeki Çolak
Türkiye Adem Huduti
Türkiye İbrahim Yılmaz
Türkiye İsmet Yılmaz

Türkiye Celalettin Lekesiz

Murat Karayılan
Cemil Bayık
Bahoz Erdal
Duran Kalkan[74]

Mustafa Karasu[75]
Güçler

 • Yaklaşık 20.000 asker, polis veya korucu (Yüksekova'da)[2]

 • Yaklaşık 10.000 asker, polis veya korucu (Şırnak il merkezinde)[76]		  • 600[77] - 2.000[2] militan (Yüksekova'da)
Kayıplar
Hayatını kaybeden

- 117 asker, polis veya korucu (Şırnak il sınırları içinde)
- 71 asker, polis veya korucu (Sur'da)[78]
- 32 asker, polis veya korucu (Nusaybin'de)[79]
- 9 asker veya polis (Yüksekova'da)
- 5 asker, 2 korucu (Şemdinli'de)
- 13 asker (Çukurca'da) Toplam 249 asker, polis veya korucu öldü.

Yaralı

- 420 asker, polis veya korucu (Şırnak il sınırları içinde)
- 34 asker veya polis (Yüksekova ve Şemdinli'de)
- 11 asker veya polis (Çukurca'da)

Toplam 465 asker, polis veya korucu yaralandı.

 • 2.544 ölü, yaralı ya da tutuklu militan[not 3]

Şırnak

-Cizre ilçesinde 666
-Silopi ilçesinde 19[not 4]
-İdil ilçesinde 125
-İl merkezinde 499

Hakkâri

-Yüksekova ilçesinde 196

Diyarbakır

-Silvan ilçesinde 24
-Sur ilçesinde 301 (27'si YPG militanı[80])
-Bağlar ilçesinde 35

Mardin

-Dargeçit ilçesinde 33
-Derik ilçesinde 7

-Nusaybin ilçesinde 494[not 5]
[16][20][21][22][32][33][34][35][36][38][39][40][81][82]
[30][41][42][43][44][45][46][80][83][84][85][86][87]
[47][48][49][50][51][52][53][54][55][56][57][58][59]
[60][61][62][63][64][65][66][67][68][69][70][71][72][73]
  • Devlet güçlerince ortaklaşa yürütülen operasyonlara özel harekat polisleri ve Türk Hava Kuvvetleri[kaynak belirtilmeli], SAS Timleri de destek vermektedir.[88]
    *Operasyonlarda birçok sivilin yaşamını yitirdiği bildirilmiş, 30 Aralık 2015 tarihinde yayımlanan raporda 61'i çocuk ve 36'sı kadın üzere toplam 131 sivilin yaşamını yitirdiği belirtilmiştir.[89][90] Başbakan Ahmet Davutoğlu operasyonların başlangıç zamanlarında sivil kaybın olmadığını iddia etmiş,[91][not 6] daha sonra meydana gelen ölümlerin devlet kaynaklı olmadığını söylemiştir.[92] Türkiye İnsan Hakları Vakfı yayımladığı raporda çatışmalar süresince 310 sivilin öldüğünü bildirmiştir.[93]


Hendek operasyonları; Türk Güvenlik Güçlerince, PKK militanlarına karşı ortak olarak gerçekleştirilen Sur, Cizre ve Nusaybin merkezli askerî operasyonlardır. Bu operasyonların gerçekleştirildiği bölgelerin bazılarında sokağa çıkma yasakları uygulanmış ve bazıları geçici süreyle askerî güvenlik bölgesi ilan edilmiş; PKK militanlarının etkisiz hâle getirildiği, hendeklerin kapatıldığı, barikatların kaldırıldığı ve güvenliğin sağlandığı bölgelerde sokağa çıkma yasakları kaldırılmıştır.

Arka plan

[değiştir | kaynağı değiştir]

Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri ardından PKK militanlarının sık sık yol kesip araç yakma ve şantiyeleri basması,[94][95] 2015 Suruç saldırısı ve son olarak Şanlıurfa'da PKK militanlarınca 2 polisin öldürülmesinin akabinde[96] IŞİD'in yanı sıra PKK'ya karşı Türk Hava Kuvvetleri'nce başlatılan hava harekâtının[97] ardından 24-25 Temmuzda da terörle mücadele ekiplerinin çeşitli illerde aralarında gazetecilerin de olduğu PKK, DHKP-C ve DAEŞ üyesi olma iddiasıyla gözaltına alınmış,[98] daha sonra kamuoyunda "Hendek operasyonu" olarak bilinen kara harekâtında eş zamanlı başlatılan bir dizi operasyonlara daha sonra özel harekat polisleri ve SAS komandoları da katılmıştır.

Bununla birlikte çözüm süreci döneminde bahsi geçen şehir ve ilçelere PKK tarafından silah ve mühimmat depolandığı belirtilmiş, çatışmalar ve akabinde gerçekleşen operasyonların bu nedenle başladığı ifade edilmiştir.[99]

Operasyonlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Diyarbakır

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: 2015-16 Sur çatışmaları

Ergani, Diyarbakır'da PKK militanlarına yönelik düzenlenen operasyonda bir sığınakta 1 kilogram C4 patlayıcı ve çok sayıda mühimmat ele geçirildi.[100] 2 Aralık 2015 tarihinde Sur'da, 11 Aralık 2015 tarihinde Sur ilçe merkezinde birçok mahallesinde ilan edilen sokağa çıkma yasağının ardından Türk Silahlı Kuvvetleri ile özel harekat polisi tarafından açılan hendeklerin kapatılması, barikatların kaldırılması, yollara tuzaklanan el yapımı patlayıcıların[101] etkisiz hale getirilmesi amacıyla ortaklaşa başlatılan operasyonlarda 29 PKK militanı etkisiz hale getirilmiş ve 2 polis yaralanmış, ilçe merkezinde 20 bombalı tuzak ve 21 hendek kapatılmış, birçok evde hasar meydana gelmiş ve binlerce kişi evlerini terk etmiştir.[102] Sur ilçe merkezinde bulunan tarihi Fatih Paşa Camisi PKK militanlarının ateşi sonucu[103] ağır hasar görmüştür. Yine Bağlar ilçesinde bir ilköğretim okulu YDG-H militanlarınca[104] ateşe verilmiştir. Aynı PKK militanlarının bir anaokuluna yerleştirdiği bombalı tuzak devlet güçlerince imha edilmiş,[not 7] suikast timi oldukları belirtilen[kaynak belirtilmeli] 3 PKK militanı üzerlerinde el bombası, tabanca ve mermilerle birlikte yakalanmış, 1'i tutuklanmıştır. Sur'da 28 Kasım'da Diyarbakır Baro Başkanı Tahir Elçi'nin ve Polis memurları Ahmet Çiftaslan ve Cengiz Erdur'un öldüğü saldırıların ardından 23 Aralık 2015 tarihine kadar gerçekleştirilen operasyonlarda 52 PKK militanı öldürüldü.[105] Diyarbakır'da 2 Aralık günü ilan edilen ve 17 saatlik aradan sonra yeniden devam eden sokağa çıkma yasağı, 29 Aralık tarihinde Gazi Caddesi'nde 07.00'dan itibaren kaldırıldı.[106]

2016 yılı 16 Ocak tarihinde "Bordo Bereliler" olarak adlandırılan Özel Kuvvetler Komutanlığı'na ait 4 taburdan oluşan yaklaşık 150 kişilik özel ordu birlikleri, operasyonlara katılmak üzere Sur'a girmiş,[107] militanların kurduğu bombalı tuzakları ve açılan hendek ile barikatları imha etmeye başlamıştır.[108] 19 Ocak tarihinde militanlar ile güvenlik güçleri arasındaki çatışmada 1 asker ölmüş,[109] 21 Ocak tarihi itibariye 51 gündür sokağa çıkma yasağının sürdüğü Sur'da PKK'ya yönelik yapılan operasyonlara kadın askerler de katılmış,[110][111] 22 Ocak tarihinde ise Güvenlik Güçleri ile pkk militanları arasında sık sık yaşandığı Sur ilçesine Türk Silahlı Kuvvetleri tank takviye edilmiştir.[112] Çatışmalar sırasında güvenlik güçlerine karşı militanlar tuzaklanmış bombalar ve patlayıcı silahlar kullanmıştır.

Çınar saldırısı

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: 2016 Diyarbakır saldırısı

13 Ocak 2016 tarihinde Çınar, Diyarbakır'da PKK tarafından içerisinde Polis lojmanları bulunan İlçe Emniyet Müdürlüğü'ne düzenlenen bomba yüklü araç, roketatar ve uzun namlulu silahlarla gerçekleşen saldırı sonrası 6 kişi öldü, 38 kişi yaralandı. Saldırının hedefindeki Çınar Emniyet Müdürlüğü binası içerisinde Polis lojmanları da bulunuyordu. Binada ağır hasar oluştu. Diyarbakır Valiliği'nin yaptığı ilk açıklamaya göre 5 kişi öldü, 39 kişi yaralandı.[113] Saldırı sonrası enkaza dönen hizmet binası içerisinde ölenler arasında bir çocuk ve bir kadınının da olduğu belirtildi.[114] Olay sonrasında PKK'lılar ile Türk Polisi arasında çıkan çatışmada 8 PKK'lı ölü olarak ele geçirildi.[115] Daha sonradan bir kişinin daha cansız bedeni bulundu.[116]

Silopi ve Cizre

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: 2015-16 Şırnak çatışmaları

Açılan hendekleri kapatmaya yönelik Silopi ilçesinde operasyon düzenleyen Polise, pkk militanlarınca uzun namlulu silahlarla ateş açılmıştır. Bunun üzerine çıkan çatışmada, 1 çocuk yaralanırken, 2'si küçük yaşta olan 3 kişi gözaltına alınmıştır. İlçe merkezinde bir evde yapılan aramada ise 11 basınç ve parça tesirli el yapımı patlayıcı ile 4 av tüfeği ele geçirilmiştir. Yine 14 Aralık tarihinde Şırnak Valiliği tarafından ilan edilen sokağa çıkma yasağının ardından devlet güçlerinin başlattığı operasyonlarda 22 Aralık 2015 tarihine kadar Cizre'de 113, Silopi'de 9 PKK militanı öldürüldü.[kaynak belirtilmeli] Şırnak Valisi Ali İhsan Su, sokağa çıkma yasağı süren Cizre ve Silopi ilçelerinde PKK militanlarına yönelik operasyonların süreceğini söylemiştir.[117]

Cizre'de süren operasyonlara Deniz Kuvvetleri patlayıcı imha timleri EOD (Explosive Ordnance Disposal) olan SAS personeli de katılmıştır.[118]

Mardin

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dargeçit ve Nüsaybin de 21 Aralık 2015 tarihinde PKK'ya karşı[119] Güvenlik Güçlerince başlatılan operasyonlar nedeniyle birçok mahallede sokağa çıkma yasağı ilan edilmiş, 1 sivil ölmüştür. Derik, Mardin'de sokaklara kazılan hendekleri kapatmak için yürütülen operasyonlarda 7 PKK militanının öldüğü bildirilmiştir.[120] 23 Aralık 2015 tarihiyle birlikte Mardin'de süren operasyonlarda ölen PKK militanı sayısının 14 olduğu bildirilmiştir.[121] Sonraki gün PKK militanlarının bir eve yaptığı saldırıda 2 sivil yaşamını yitirmiş, 2 sivil ise yaralanmış,[122] aynı tarihte Mardin'in Dargeçit ilçesinde camileri tahrip eden PKK militanları cami hoparlörlerinden bazı örgüt marşları çalmıştır.[123]

25 Aralık tarihinde Diyarbakır'la birlikte Mardin'de de, KCK sanıklarına destek amacıyla yürüyüş düzenleyen grupla polisler arasında gerginlik yaşanmış, göstericiler taş, havai fişek ve molotof atarken polisler tazyikli su ve gaz bombasıyla müdahale etmiştir.[124] Aynı gün İçişleri Bakanı Efkan Ala Mardin'e gelerek incelemelerde bulunmuştur.[125] 26 Aralık tarihinde ise Dargeçit'te devlet güçleri ile PKK'lı bir grup arasında çıkan çatışmada 4 PKK militanı ölmüştür.[126]

Cizre'de 27 Aralık'ta PKK militanlarının etkisiz hala getirilmesi ve kazılan hendek ile kurulan barikatların kaldırılması için devam eden operasyonlar sürerken, saat 14.40 sıralarında Nur Mahallesi'nde Kobra tipi zırhlı askerî aracın geçişi sırasında,[127] PKK'lı bir grup tarafından yol kenarına daha önceden yerleştirilen patlayıcının infilak etmesi sonucu 3 asker ölmüş, 1 asker ve 1 polis de yaralanmıştır.[128]

Mardin Valiliği'nden yapılan açıklamada Dargeçit'teki 11 Aralık'ta başlayan sokağa çıkma yasağının 29 Aralık tarihinde sona erdiğinin ve Dargeçit'teki operasyonlarda 32 PKK'lının etkisiz hâle getirildiği, 10 kişinin tutuklandığı açıklandı.[129] 30 Aralık tarihinde ise Mardin'de PKK'lıların çöp poşetine tuzakladığı 150 kiloluk patlayıcı Polis ekipleri tarafından yerinde imha edildi.[130]

Nüsaybinde icra edilen faaliyetlere Deniz Kuvvetleri Komutanlığı bağlısı Özel Harekât birimi olan Sualtı Taarruz (SAT) timleri de destek vermiştir.

Hakkâri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: 2016 Hakkâri çatışmaları

2-5 Kasım 2015 tarihleri arasında Yüksekova'da bazı mahallelerde PKK militanlarının açtığı hendek ve barikatlar operasyonla kaldırılmış, Güvenlik Güçleri ile YDG-H militanları arasında çıkan çatışmalarda 2 sivil, 2 asker ve 31 PKK militanı yaşamını yitirmiş,[131] ilçe merkezindeki hendek ve barikatlar kaldırılmıştır.[132]

Diğer olaylar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Operasyonların bilançosu (2 Kasım-23 Aralık)[133]
  Ölüm Yaralı Kayıp
PKK ya da YDG-H militanı 448[134] 1 -
Sivil 131[89][90] - -
Asker 24[133] 21 -
Polis 15 7 -
Korucu - - -

Hakkâri şehir merkezinde bulunan Cumhuriyet Anadolu Lisesi'ne YDG-H mensupları ve PKK sempatizanları tarafından taş ve molotofkokteyli atılmış, okulun camları kırılmış, Siirt'te ise 250 yataklı Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi PKK mensuplarınca ateşe verilmiştir. İstanbul'da 17, Hakkâri merkez ve Yüksekova'da 13, Varto, Muş'ta 4, Derik, Mardin'de 6, Antalya'da ise 3'ü üniversite öğrencisi 5 kişi olmak üzere toplam 45 kişi gözaltına alınmıştır. Mersin'de ise aralarında Halkların Demokratik Partisi (HDP) Akdeniz Belediyesi eşbaşkanı Fazıl Türk'ün de bulunduğu[135] 28 kişi adliyeye sevk edilmiş, Uludere, Şırnak'ta yapılan yol aramasında bir adet el yapımı patlayıcı bulunmuş, Hassa, Hatay'da ise PKK militanlarına ait yiyecek ve içecek deposu ele geçirilmiş,[136] 26 Aralık tarihinde Bingöl'de düzenlenen operasyonda, PKK'lı bir grubun kullandığı tespit edilen 24 sığınak devlet güçlerince tespit edilmiştir.[119]

Tepki ve destekler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tepkiler

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • 2015-16 Şırnak çatışmaları sonrası Cizre'de uygulanan sokağa çıkma yasağını protesto etmek için ilçeye giden HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş ve HDP'li milletvekillerinin Cizre'ye girmesine izin verilmemiştir.[137]
  • 10 Eylül 2015 tarihinde Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkan Yardımcısı Sezgin Tanrıkulu, partisi adına milletvekillerinden oluşan heyetin girişine izin verilmemesini eleştirmiş ve Cizre'de ilan edilen sokağa çıkma yasağının bir an önce durması istediklerine dair bir açıklama yapmıştır.[138]
Birlik 90/Yeşiller Partisi eş başkanı Cem Özdemir, HDP yetkilileriyle birlikte Cizre'de, 15 Eylül 2015.
  • 15 Eylül tarihinde Almanya'daki Birlik 90/Yeşiller Partisi eş başkanı Cem Özdemir, olayları incelemek üzere Cizre'ye ziyarette bulunmuştur. Özdemir Cizre'de yaşanan sivil ölümlerinden Türkiye yönetiminin sorumlu olduğunu iddia etmiş ve "Demokratik bir devlet sorunları böyle çözmez" açıklamasında bulunmuştur.[139]
  • 15 Aralık günü Cizre'deki öğrenciler okulu boykot kararı almış ve uzun süre okullara gitmemişlerdir.[140]
  • Şırnak'ta ilan edilen sokağa çıkma yasaklarını protesto eden Şırnaklılar çeşitli gösteriler düzenlemişlerdir.[141][142][143]
  • 21 Aralık'ta Şırnak'ta HDP milletvekilleri öncülüğünde sayıları binlerce olan Şırnak halkı, sokağa çıkma yasağı uygulanan Silopi ve Cizre ilçelerine doğru yürümek istemiş, fakat Polis güçleri göstericilere biber gazı atarak yürüyüşe izin vermemiştir.[144][145]
  • 24 Aralık'ta Şırnak'ın İdil ilçesindeki Turgut Özal Mahallesi'nde bulunan Aşiti Parkı'nda toplanan ve aralarında HDP İstanbul Milletvekili Erdal Ataş, Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) ve HDP yöneticileri ile belediye başkanlarının da bulunduğu binlerce kişi, hendek ve barikatların arasından geçerek, Cizre'ye gitmiştir.[146]
  • Yaşanan olaylar, devam eden operasyonlar ve ilan edilen sokağa çıkma yasağı nedeniyle çoğunluğu şoför ve iş adamı olan binlerce kişinin Habur Sınır Kapısı'nda mahsur kaldığı belirtilmektedir.[147]
  • HDP Parti Sözcüsü ve Kars Milletvekili Ayhan Bilgen tarafından 30 Aralık'ta yayımlanan ara raporda Cizre'de 56, Silopi'de 29 olmak üzere toplam 85 sivilin öldüğü bildirilmiştir.[89][90]
  • 31 Aralık günü Rusya Dışişleri Bakanlığı, Şırnak'ta devam eden operasyonları endişeyle izlediklerini belirterek Türkiye hükûmetine sorunu siyasi yollarla çözme çağrısında bulunmuştur. Bildiride, operasyonun sürdüğü bölgelere, siyasetçiler, gazeteciler ve insan hakları örgütlerinin temsilcilerinin girmesine izin verilmediği vurgulanarak "Türkiye’nin güneydoğusunda, Türk yetkililerin Kürt nüfusun yaşadığı kentlerde mücbir operasyonundan kaynaklanan şiddetin tırmanmasını kaygıyla izliyoruz." açıklaması yapılmıştır.[148]
  • Sıkıyönetim politikalarının uygulandığı Mardin'in Dargeçit ilçesi doğumlu bir polis memurunun "Bu politikalar annemi katletmemi emrediyor." diyerek görevinden istifa ettiği bildirilmiştir.[149]
  • Sanatçı Metin Akpınar, Cumhuriyet gazetesine verdiği röportajda “Bu ülkede başkanlık sistemi önerilip tartışılabiliyorsa özerklik sistemi de önerilebilmeli ve tartışılabilmeli” demiş, çatışmalar yerine sağduyunun hakim olması gerektiğini bildirmiştir.[150]
  • 3 Ocak'ta HDP Grup Başkanvekili İdris Baluken, operasyon kapsamında gerçekleşen ölümlerin, geçmişteki faili meçhul cinayetlere benzediğini bildirmiştir. Baluken, ölümlerin eskiden devlet görevlilerin JİTEM gibi kontra örgütlenmeleri tarafından gerçekleştirildiğini belirterek “Bugün kontralara ihtiyaç duyulmadan kamu görevlileri tarafından insanlar sokak ortasında vurulmakta, öldüren kamu görevlileri ile ilgili ciddi bir yasal işlem gerçekleşmemektedir.” demiştir.[151]
  • Almanya'nın çeşitli şehirlerinde, Türkiye'nin çeşitli illerinde ilan edilen özyönetim talebini destekleyen gösteriler düzenlenmiştir.[152][153][154]
  • 26 Ocak 2016 tarihinde, 4 gün önce bölgedeki olayları incelemeye giden 100 kişilik CHP'li heyetin[155] raporu açıklanmış, raporda "insanların yaşam hakkının korunmadığını", "cenazelerin günlerce sokakta bekletildiğini", "hayvanlara yem edildiğini", "bölgede savaş hukukunun bile uygulanmadığını" ve "sivil halka katliam yapıldığını" ifade edilmiştir. Raporda "Yerel yönetimler, özerklikler şartının muhakkak hayata geçmesi gerekiyor. Bu sadece bölge için değil Türkiye'deki bütün belediyelerde uygulanması gereken bir şart. Bu olursa sorunların çözüleceğine inanıyoruz" görüşleri beyan edilerek hendek operasyonlarına son verme çağrısı yapılmıştır.[156][157]

Destekler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Çanakkale Savaşı'nı anma günü olan 18 Mart Çanakkale Şehitleri Anma Günü'nde Türk Yıldızları uçaklarının üzerine operasyonlarda hayatını kaybeden güvenlik güçlerinin isimleri yazıldı.[kaynak belirtilmeli]
  • 27 Temmuz 2015 tarihinde Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Devlet Bahçeli "IŞİD ve PKK’nın yuvalandığı mücavir bölge ve alanlar tamamen imha edilmeden etrafımızdaki fitne kampanyası sona ermeyecek, huzursuzluk ve kayıplar bitmeyecektir" demiş ve operasyonları desteklemiştir.[158]
  • 5 Kasım'da Türkiye Başbakanı Ahmet Davutoğlu, Millî Güvenlik Kurulu (MGK) sonrası operasyonların sürdürülmesi talimatı vermiştir.[159]
  • Hakkâri'nin Yüksekova'ya bağlı Dağlıca Bölgesi'nde 7 Eylül 2015'te PKK'lı militanlar tarafından düzenlenen saldırıda 16 asker, 8 Eylül'de Iğdır'da 13 polisin yaşamını yitirmesi üzerine İbrahim Tatlıses, Murat Boz, Işın Karaca, Arda Turan, Erkan Petekkaya, Emrah, Kıvanç Tatlıtuğ, Almeda Abazi, Alp Kırşan, Ender Alkoçlar PKK tarafından güvenlik güçlerine karşı gerçekleştirilen saldırıları kınamış,[160] ilk olarak Seda Sayan'ın başlattığı daha sonra aralarında Semiha Yankı, Pınar Altuğ Atacan, Didem Uzel, Aslı Hünel, Nida Ünsal, Doğuş, Demet Akalın'ın da olduğu isimler Mehmetçik Vakfı'na bağışta bulunmuştur.[161]
  • 17 Aralık'ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan hendekler kapatılıncaya ve bölgede asayişin sağlanacağı zamana kadar operasyonların devam edeceğini söylemiş, Sur ilçesinde tarihi Osmanlı eseri Fatih Paşa Camii'nde çatışmalar sırasında çıkan yangına değinerek "Fatihpaşa Camii'ni yakanlar benim inançlı, imanlı o Kürt kardeşlerimi istismar edenler bunun bedelini ödemeye başladılar ve ödeyecekler" demiştir.[162]
  • 18 Aralık'ta İçişleri Bakanı Efkan Ala, PKK mensuplarına yönelik yapılan operasyonlarda 3 binin üzerinde militanın öldürüldüğünü operasyonların sürdüğü illerde çok sayıda silah, bomba ve molotofkokteyli ele geçirildiğini, bunların bölge insanlarına saldırı için yapılan hazırlıklar olduğunu bildirmiş ve "Bunlara karşı operasyon yapıyoruz" diyerek, operasyonların devam edeceğini belirtmiştir.[163]
  • 22 Aralık'ta, Sur ilçesinde sokağa çıkma yasağının 22'nci gününde Mevlit Kandili dolayısıyla Türkiye genelinde asker eşleri, operasyona katılan asker ve polislere destek için evlerinde hazırladıkları yemek ve tatlı çeşitlerini paketleyerek operasyon bölgesine gönderdi.[164]
  • 25 Aralık'ta Türk sinema oyuncularından Serdar Gökhan okul ve tarihî eser yakanların "vatan haini" olduğunu söylemiştir.[165]
  • 25 Aralık'ta Şırnak'ın Beytüşşebap ilçesinde operasyonlara destek veren bir grup Türk bayraklarıyla güvenlik güçlerine destek yürüyüşü düzenledi.[166]
  • 31 Aralık'ta Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş gazetelerin Ankara temsilcileri ile yaptığı bir konuşmada Suruç saldırısından sonra bölgede başka bir akıl ya da birkaç farklı akıl devreye girdi ve düğmeye basıldı demiş, sorunun sadece silahla çözülemeyeceğinin birkaç kez altını çizen Kurtulmuş, operasyonların bitiminden sonra tüm Türkiye'nin dahil olacağı bir sürecin başlayacağı ve adımların atılacağı mesajını verdi.[167]
  • 19 Mart 2016'da Çanakkale Savaşı için her yıl yapılan 18 Mart Şehitleri Anma Günü ve Çanakkale Deniz Zaferi'nin 101. yıldönümünde Türk Yıldızları tarafından gösteride kullanılan NF-5 uçaklarının sağ ve sol kısımlarına 20 Temmuz 2015'ten bu yana operasyonlarda ölen asker, polis ve korucuların isimleri yazıldı.[168]

Sonuçlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Türkiye İnsan Hakları Vakfı, 22 Mart 2016 tarihinde operasyonlara dair bir rapor yayımlamış, bu rapora göre operasyonlar boyunca 7 ilde ve 22 ilçede toplam 63 kez sokağa çıkma yasağı ilan edilmiştir. Yine bu rapora göre, en az 310 sivil çatışmalarda ölmüştür.[169]

Galeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dipnotlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Bu konu tartışmalıdır. PKK Yürütme Konseyi Üyesi Murat Karayılan, şehir çatışmalarında Halk Savunma Güçleri (HPG) üyesinin bulunmadığını, çatışan kişilerin kendiliğinden örgütlü halk olduğunu beyan etmiştir 22 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  2. ^ Tarih, devlet güçlerinin açılan hendek ve barikatlara yönelik ilk operasyon tarihini nitelemektedir.
  3. ^ TSK kaynağında 9 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. bu sayı, gerçekleşen operasyonlar çerçevesinde gözaltına alınan, sağ olarak yakalanan ve yaşamını yitiren kişilerle birlikte "etkisiz hale getirilen" şeklinde verilmiştir (Sayıya operasyonlar kapsamına girmeyen kayıplar dahil değildir). Fakat bu sayı televizyon, gazete ve haber ajanslarında zaman zaman ölü olarak geçebilmektedir.
  4. ^ Silopi'de; daha önce gerçekleştirilen operasyonda 145 militan veya eylemci etkisiz hale getirilmişti. Burada yazan rakam, güncel olarak devam eden operasyonda etkisiz hale getirilen militan veya eylemci sayısıdır.
  5. ^ Nusaybin'de; daha önce gerçekleştirilen üç operasyonda 50 civarında PKK mensubunun etkisiz hale getirildiği bildirilmiştir 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Burada yazan rakam, 14 Mart 2016 tarihinde başlayan son ve dördüncü operasyonda etkisiz hale getirilen militan sayısıdır.
  6. ^ Aralarında İnsan Hakları Derneği ve Mazlum-Der'in de bulunduğu kimi kaynaklar aksi iddiada bulunmuş, operasyonların yürütüldüğü kentlerde birçok sivilin öldüğünü bildirmişlerdir. 22 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  7. ^ Bazı kaynaklarda bu olay yalanlanmış 23 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., söz konusu dönemde okulların zaten kapalı olduğu bildirilmiştir.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ SAS Timi Cizre'de 2 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sputnik Türkiye, 30 Aralık 2015, Erişim tarihi: 30 Aralık 2015.
  2. ^ a b c d e En geniş operasyon 14 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sabah Gazetesi, 13 Mart 2016, Erişim tarihi: 13 Mart 2016.
  3. ^ Köy korucuları: Kürtleri PKK'dan koruyoruz 26 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., En Son Haber.com, 3 Ocak 2016, Erişim tarihi: 3 Ocak 2016.
  4. ^ Diyarbakır Bağlar'da yasak genişletildi 20 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., BBC Türkçe, 15 Mart 2016, Erişim tarihi: 11 Nisan 2016.
  5. ^ Diyarbakır'da YPS'liler sokaklara indi 16 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Vatan Gazetesi, 15 Mart 2016, Erişim tarihi: 15 Mart 2016.
  6. ^ Terör örgütü PKK'nın sözde YPS sorumlusu öldürüldü 25 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Türkiye Gazetesi, 23 Mart 2016, Erişim tarihi: 26 Mart 2016.
  7. ^ a b Şiveleri farklı ihanetleri aynı 15 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sabah Gazetesi, 8 Ocak 2016, Erişim tarihi: 14 Mart 2016.
  8. ^ Belçika'ya PKK ve DHKP-C için çağrı 11 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Yeni Yüzyıl Gazetesi, 9 Mart 2016, Erişim tarihi: 18 Mart 2016.
  9. ^ a b 8 sol terör örgütü PKK'ya katıldı 15 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Yeni Çağ Gazetesi, 12 Mart 2016, Erişim tarihi: 18 Mart 2016.
  10. ^ Mardin Nusaybin'de MLKP militanları 31 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Yöneliş Haber, 3 Mart 2016, Erişim tarihi: 20 Mart 2016.
  11. ^ Silopi'de hendek çatışması: 3 ölü 20 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Zaman Gazetesi, 8 Ağustos 2015, Erişim tarihi: 7 Ocak 2015.
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  13. ^ Doğu ve Güneydoğu’da özyönetim yıkımı 16 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Haberturk.com, 13 Aralık 2015.
  14. ^ Şırnak'ta bu geceden itibaren sokağa çıkma yasağı ilan edildi 16 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sözcü Gazetesi, 15 Mart 2016, Erişim tarihi: 15 Mart 2016.
  15. ^ Yasaklı mahallede çatışmalar şiddetlendi 17 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Vatan Gazetesi, 15 Mart 2016, Erişim tarihi: 15 Mart 2016.
  16. ^ a b Nusaybin'de müşterek operasyon başladı: 2 terörist öldürüldü 15 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sabah Gazetesi, 14 Mart 2016, Erişim tarihi: 14 Mart 2016.
  17. ^ Yüksekova ve Nusaybin'de sokağa çıkma yasağı başladı 15 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Haberturk.com, 14 Mart 2016, Erişim tarihi: 14 Mart 2016.
  18. ^ Şırnak'ta sokağa çıkma yasağı ilan edildi 8 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet Gazetesi, 14 Mart 2016, Erişim tarihi: 14 Mart 2016.
  19. ^ Silopi'de PKK'lılara yönelik operasyonlar sürüyor! 5 kişi öldü iddiası 16 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Doğan Haber Ajansı, 6 Nisan 2016, Erişim tarihi: 6 Nisan 2016.
  20. ^ a b c TSK İdil'deki temizliğin bilançosunu açıkladı! 10 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sabah Gazetesi, 9 Mart 2016, Erişim tarihi: 9 Mart 2016.
  21. ^ a b c Sur'da operasyonlar sona erdi, Yeni Şafak Gazetesi, 9 Mart 2016, Erişim tarihi: 9 Mart 2016.
  22. ^ a b c TSK: Sur'un tamamı kontrol altına alındı 11 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sabah Gazetesi, 10 Mart 2016, Erişim tarihi: 10 Mart 2016.
  23. ^ Yüksekova'da terör operasyonları sona erdi 21 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., NTV, 20 Nisan 2016, Erişim tarihi: 21 Nisan 2016.
  24. ^ Hazro ve Lice'de sokağa çıkma yasağı kalktı 26 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Radikal Gazetesi, 6 Aralık 2015, Erişim tarihi: 31 Ocak 2016.
  25. ^ Lice ve Hani’de 26 mahallede sokağa çıkma yasağı 11 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet Gazetesi, 20 Kasım 2015, Erişim tarihi: 31 Ocak 2016.
  26. ^ Derik'te sokağa çıkma yasağı kaldırıldı 14 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet Gazetesi, 4 Aralık 2015, Erişim tarihi: 31 Ocak 2016.
  27. ^ Mardin Dargeçit'te sokağa çıkma yasağı 11 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet Gazetesi, 11 Aralık 2015, Erişim tarihi: 17 Şubat 2016.
  28. ^ Ala: Cizre'de operasyon tamamlandı 14 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet Gazetesi, 11 Şubat 2016, Erişim tarihi: 13 Şubat 2016.
  29. ^ Silvan'da sokağa çıkma yasağı kaldırıldı 17 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Hürriyet Gazetesi, 14 Kasım 2015, Erişim tarihi: 31 Ocak 2016.
  30. ^ a b Bağlar’da sokağa çıkma yasağı kaldırıldı mı? 22 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Yeni Şafak Gazetesi, 21 Mart 2016, Erişim tarihi: 21 Mart 2016.
  31. ^ İdil'de yasak kalktı, evlere dönüş başladı 4 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Haberturk.com, 31 Mart 2016, Erişim tarihi: 6 Nisan 2016.
  32. ^ a b Kırsal'daki operasyonda 1250 PKK'lı öldürüldü 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sabah Gazetesi, 5 Mart 2016, Erişim tarihi: 5 Mart 2016.
  33. ^ a b Diyarbakır Sur'da 9 PKK'lı öldürüldü![ölü/kırık bağlantı], Yeni Şafak Gazetesi, 5 Mart 2016, Erişim tarihi: 5 Mart 2016.
  34. ^ a b Genelkurmay'dan flaş Sur ve İdil açıklaması! 7 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sabah Gazetesi, 6 Mart 2016, Erişim tarihi: 7 Mart 2016.
  35. ^ a b 2 ilçede 10 terörist öldürüldü 8 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sabah Gazetesi, 7 Mart 2016, Erişim tarihi: 7 Mart 2016.
  36. ^ a b Genelkurmay: İdil'de 19, Sur'da ise 6 terörist etkisiz hale getirildi 9 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Anadolu Ajansı, 8 Mart 2016, Erişim tarihi: 8 Mart 2016.
  37. ^ Sur ve İdil haberleri hakkında TSK'dan son açıklama 11 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., İnternethaber.com, 10 Mart 2016, Erişim tarihi: 10 Mart 2016.
  38. ^ a b http://www.tsk.tr/3_basin_yayin_faaliyetleri/3_1_basin_aciklamalari/2016/ba_67.html 11 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı, 10 Mart 2016, Erişim tarihi: 10 Mart 2016.
  39. ^ a b http://www.tsk.tr/3_basin_yayin_faaliyetleri/3_1_basin_aciklamalari/2016/ba_66.html 11 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı, 9 Mart 2016, Erişim tarihi: 10 Mart 2016.
  40. ^ a b Şırnak ve Mardin Nusaybin'de 4 PKK'lı etkisiz hale getirildi 18 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sabah Gazetesi, 16 Mart 2016, Erişim tarihi: 16 Mart 2016.
  41. ^ a b Terör örgütüne yönelik operasyonlar 22 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Kon Haber, 17 Mart 2016, Erişim tarihi: 18 Mart 2016.
  42. ^ a b Genelkurmay: 10 terörist etkisiz hale getirildi 20 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., TRT Haber, 18 Mart 2016, Erişim tarihi: 18 Mart 2016.
  43. ^ a b 16 terörist etkisiz hale getirildi 20 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Anadolu Ajansı, 19 Mart 2016, Erişim tarihi: 20 Mart 2016.
  44. ^ a b Genelkurmay: Şırnak, Nusaybin ve Yüksekova'da 28 PKK'lı terörist etkisiz hale getirildi 2 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sözcü Gazetesi, 20 Mart 2016, Erişim tarihi: 20 Mart 2016.
  45. ^ a b Genelkurmay: 22 terörist etkisiz hale getirildi 22 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Anadolu Ajansı, 21 Mart 2016, Erişim tarihi: 21 Mart 2016.
  46. ^ a b PKK'ya ağır darbe 27 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sabah Gazetesi, 22 Mart 2016, Erişim tarihi: 26 Mart 2016.
  47. ^ a b 26 PKK'lı öldürüldü 27 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sabah Gazetesi, 23 Mart 2016, Erişim tarihi: 26 Mart 2016.
  48. ^ a b 10 terörist daha öldürüldü 4 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Yeni Şafak Gazetesi, 24 Mart 2016, Erişim tarihi: 26 Mart 2016.
  49. ^ a b TSK: 24 terörist etkisiz hale getirildi 26 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sabah Gazetesi, 25 Mart 2016, Erişim tarihi: 26 Mart 2016.
  50. ^ a b TSK son rakamı açıkladı! 19 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sabah Gazetesi, 26 Mart 2016, Erişim tarihi: 26 Mart 2016.
  51. ^ a b TSK açıkladı: 25 terörist öldürüldü 2 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet Gazetesi, 27 Mart 2016, Erişim tarihi: 27 Mart 2016.
  52. ^ a b Mardin, Şırnak ve Hakkari'de 32 terörist etkisiz hale getirildi 9 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Anadolu Ajansı, 28 Mart 2016, Erişim tarihi: 28 Mart 2016.
  53. ^ a b 28 PKK’lı terörist öldürüldü 30 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet Gazetesi, 30 Mart 2016, Erişim tarihi: 1 Nisan 2016.
  54. ^ a b 23 PKK’lı öldürüldü 6 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet Gazetesi, 30 Mart 2016, Erişim tarihi: 1 Nisan 2016.
  55. ^ a b Şırnak, Nusaybin ve Yüksekova'da 11 PKK'lı öldürüldü 4 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Doğan Haber Ajansı, 31 Mart 2016, Erişim tarihi: 1 Nisan 2016.
  56. ^ a b TSK: 24 terörist öldürüldü! 5 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sabah Gazetesi, 1 Nisan 2016, Erişim tarihi: 3 Nisan 2016.
  57. ^ a b Genelkurmay: 3 kentte 11 terörist etkisiz hale getirildi 4 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Hürriyet Gazetesi, 2 Nisan 2016, Erişim tarihi: 3 Nisan 2016.
  58. ^ a b TSK: 27 terörist etkisiz hale getirildi 6 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet Gazetesi, 3 Nisan 2016, Erişim tarihi: 3 Nisan 2016.
  59. ^ a b 8 terörist daha öldürüldü 15 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Yeni Şafak Gazetesi, 4 Nisan 2016, Erişim tarihi: 4 Nisan 2016.
  60. ^ a b 15 terörist daha öldürüldü 16 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Yeni Şafak Gazetesi, 5 Nisan 2016, Erişim tarihi: 5 Nisan 2016.
  61. ^ a b Dün 3 ilde 14 PKK'lı öldürüldü! 8 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sabah Gazetesi, 6 Nisan 2016, Erişim tarihi: 6 Nisan 2016.
  62. ^ a b 6 ilde 23 terörist öldürüldü 17 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Yeni Şafak Gazetesi, 7 Nisan 2016, Erişim tarihi: 7 Nisan 2016.
  63. ^ a b 4 ilde 13 terörist daha öldürüldü 11 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Yeni Şafak Gazetesi, 8 Nisan 2016, Erişim tarihi: 10 Nisan 2016.
  64. ^ a b TSK: 6 terörist etkisiz hale getirildi 12 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet Gazetesi, 9 Nisan 2016, Erişim tarihi: 10 Nisan 2016.
  65. ^ a b 20 terörist etkisiz hale getirildi 12 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., TRT Haber, 10 Nisan 2016, Erişim tarihi: 10 Nisan 2016.
  66. ^ a b 19 terörist öldürüldü 14 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sabah Gazetesi, 11 Nisan 2016, Erişim tarihi: 11 Nisan 2016.
  67. ^ a b 31 terörist daha öldürüldü 16 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sabah Gazetesi, 12 Nisan 2016, Erişim tarihi: 16 Nisan 2016.
  68. ^ a b Genelkurmay: '13 terörist etkisiz hale getirildi' 10 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Bengütürk TV, 13 Nisan 2016, Erişim tarihi: 16 Nisan 2016.
  69. ^ a b 3 ilde 15 terörist daha öldürüldü 24 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Yeni Şafak Gazetesi, 14 Nisan 2016, Erişim tarihi: 16 Nisan 2016.
  70. ^ a b TSK: Operasyonlarda 18 bölücü terör örgütü mensubu etkisiz hale getirildi 28 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Yeni Asya Gazetesi, 15 Nisan 2016, Erişim tarihi: 16 Nisan 2016.
  71. ^ a b TSK operasyon açıklaması! 20 PKK’lı öldürüldü 17 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sözcü Gazetesi, 16 Nisan 2016, Erişim tarihi: 16 Nisan 2016.
  72. ^ a b TSK: 15 terörist öldürüldü, 5 terörist teslim oldu 20 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sabah Gazetesi, 17 Nisan 2016, Erişim tarihi: 17 Nisan 2016.
  73. ^ a b 31 terörist öldürüldü 4 terörist teslim oldu 19 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Yeni Şafak Gazetesi, 18 Nisan 2016, Erişim tarihi: 18 Nisan 2016.
  74. ^ Özerklik oyununa ağır darbe Özerklik oyununa ağır darbe 25 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Aktüel Dergisi, 19 Ağustos 2015, Erişim tarihi: 15 Mart 2016.
  75. ^ Karasu: Ankara’da çevik kuvvet polisleri hedef alındı 16 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., El Cezire Türk, 15 Mart 2016, Erişim tarihi: 15 Mart 2016.
  76. ^ Cizre ve Silopi'de 10 bin askerle operasyon: Tanklar ilçe merkezinde 17 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Radikal Gazetesi, 16 Aralık 2015, Erişim tarihi: 22 Aralık 2015.
  77. ^ Nusaybin ve Yüksekova’ya dağdan 800 terörist indi! 15 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sözcü Gazetesi, 9 Şubat 2016, Erişim tarihi: 15 Mart 2016.
  78. ^ Sur'da operasyonlar sona erdi 19 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet Gazetesi, 9 Mart 2016, Erişim tarihi: 17 Mart 2016.
  79. ^ Nusaybin'de 172 PKK'lı etkisiz hale getirildi 17 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Haberturk.com, 6 Nisan 2016, Erişim tarihi: 6 Nisan 2016.
  80. ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; sabahsuikasttimi isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  81. ^ TSK: 711 terörist etkisiz hale getirildi 28 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet Gazetesi, 24 Ocak 2016, Erişim tarihi: 14 Şubat 2016.
  82. ^ Genelkurmay: Sur'da 1 PKK'lı terörist etkisiz hale getirildi 28 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet Gazetesi, 27 Şubat 2016, Erişim tarihi: 28 Şubat 2016.
  83. ^ Genelkurmay'dan Sur açıklaması! 12 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sabah Gazetesi, 11 Mart 2016, Erişim tarihi: 11 Mart 2016.
  84. ^ Nusaybin'de 1 terörist etkisiz hale getirildi 17 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Anadolu Ajansı, 15 Mart 2016, Erişim tarihi: 15 Mart 2016.
  85. ^ Diyarbakır'da son dakika: 3 terörist öldürüldü 17 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Mynet, 15 Mart 2016, Erişim tarihi: 16 Mart 2016.
  86. ^ Diyarbakır'da 9 terörist öldürüldü 20 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Yeni Şafak Gazetesi, 16 Mart 2016, Erişim tarihi: 16 Mart 2016.
  87. ^ 'Yüksekova'da 3, Bağlar'da 1 PKK'lı terörist etkisiz hale getirildi' 1 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Doğan Haber Ajansı, 19 Mart 2016, Erişim tarihi: 20 Mart 2016.
  88. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; SAS isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  89. ^ a b c HDP 'ara bilançoyu' açıkladı: 5 ilçede 56 kişi öldü 26 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 30 Aralık 2015, Erişim tarihi: 30 Aralık 2015.
  90. ^ a b c İşte sokağa çıkma yasağının bilançosu: Cizre'de 56, Nusaybin'de 23, Sur'da 17 sivil öldürüldü 26 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., soL Haber Portalı, 30 Aralık 2015, Erişim tarihi: 30 Aralık 2015.
  91. ^ Davutoğlu: Cizre'de tek bir sivil kayıp yok 31 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., BBC World News, 10 Eylül 2015, Erişim tarihi: 21 Aralık 2015
  92. ^ Davutoğlu: Sivil ölümlerin hiçbiri devlet kaynaklı değil 1 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Evrensel gazetesi, 30 Aralık 2015, Erişim tarihi: 1 Ocak 2016.
  93. ^ TİHV: 7 il, 22 ilçedeki sokağa çıkma yasağında 310 sivil öldü 24 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., İMC TV, 22 Mart 2016, Erişim tarihi: 22 Mart 2016.
  94. ^ "PKK 30 kişiyi kaçırdı". 28 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2023. 
  95. ^ "PKK'lı teröristler şantiye bastı". 4 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2023. 
  96. ^ "Şehit Acısı En Çok Adana'yı Yaktı". Milliyet. 3 Ocak 2016. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2016. 
  97. ^ Uğur Ergan (21 Ağustos 2015). "Güvenlik kaynakları: 23 Temmuz'dan bu yana hava operasyonlarında 410 PKK'lı öldürüldü". Hürriyet. 23 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2016. 
  98. ^ "Emniyetten terör operasyonu". Takvim. 25 Temmuz 2015. 16 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2016. 
  99. ^ "Erdoğan'dan çarpıcı sözler: Terör örgütü çözüm sürecinde silah stokladı". www.hurriyet.com.tr. 7 Eyl 2015. 30 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2024. 
  100. ^ "Hendek operasyonu". 4 Kasım 2015. 23 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2015. 
  101. ^ "Diyarbakır'ın Sur ilçesine takviye birlik geldi". TRT Haber. 20 Aralık 2015. 23 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2015. 
  102. ^ "Sur'da 17 Günlük Bilanço". ilkha.com. 19 Aralık 2015. 23 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2015. 
  103. ^ "Sur'daki tarihi camiye terör saldırısını kınadılar". TRT Haber. 8 Aralık 2015. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2015. 
  104. ^ "Diyarbakır'da teröristler okulu ateşe verdi". TRT Haber. 22 Aralık 2015. 23 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2015. 
  105. ^ "İşte Sur'daki terör operasyonunun bilançosu". Vatan. 22 Aralık 2015. 23 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2015. 
  106. ^ "Diyarbakır'da yasağın kalktığı caddede birçok esnaf işyerini açamadı". Milliyet. 30 Ocak 2015. 1 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2015. 
  107. ^ "Bordo bereliler Sur'a girdi". Sabah. 18 Ocak 2016. 20 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2016. 
  108. ^ "Bordo Bereliler Sur'a girince PKK keskin nişancısı..." internethaber.com. 20 Ocak 2016. 23 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2016. 
  109. ^ "Şırnak ve Sur'da saldırı: 6 şehit". Milliyet. 19 Ocak 2016. 5 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2016. 
  110. ^ "Operasyonlara kadın askerler de destek veriyor". Bugün. 21 Ocak 2016. 30 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2016. 
  111. ^ "Sur'daki operasyonlara kadın askerler de destek veriyor". 21 Ocak 2016. 31 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2016. 
  112. ^ "Sur'a tank takviyesi yapıldı". Akşam. 22 Ocak 2016. 24 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2016. 
  113. ^ Altıntaş, Canan (14 Ocak 2016). "Diyarbakır'ın Çınar İlçesi'nde PKK'lı teröristler Emniyet'e bombalı araçla saldırdı: 5 ölü, 39 yaralı". Diyarbakır: Hürriyet. 14 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2016. 
  114. ^ "Deadly car bomb hits police HQ near Diyarbakir, Turkey" (İngilizce). BBC. 14 Ocak 2016. 14 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2016. 
  115. ^ Emek, Burak; Pişkin, Mehmet (14 Ocak 2016). "Diyarbakır'da hain saldırılar: 5 ölü, 39 yaralı". Diyarbakır: İhlas Haber Ajansı. 14 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2016. 
  116. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; DHA isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  117. ^ "Şırnak Valisi Su: Operasyonlar devam edecek". Posta. 23 Aralık 2015. 24 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2015. 
  118. ^ "SAS'lar Cizre'de". Hürriyet. 20 Aralık 2015. 30 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2015. 
  119. ^ a b "4 ildeki operasyonlarda 221 PKK'lı öldürüldü". objektifhaber.com. 26 Aralık 2015. 27 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2015. 
  120. ^ "Derik'te hendek operasyonu: 7 PKK'lı öldürüldü". CNN Türk. 1 Aralık 2015. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2015. 
  121. ^ "14 Pkklı Öldürüldü". Mynet.com. 23 Aralık 2015. 24 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2015. 
  122. ^ "Dargeçit'te PKK'lı teröristler sivil vatandaşa ait evi taradı: 2 ölü, 2 yaralı". Hürriyet. 
  123. ^ "Mardin Dargeçit'te teröristler cami hoparlörlerinden PKK marşı çaldı". karar.com. 24 Aralık 2015. 27 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2015. 
  124. ^ "Diyarbakır ve Mardin'de olaylar çıktı". sabah.com.tr. Sabah. 25 Aralık 2015. 27 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2015. 
  125. ^ "İçişleri Bakanı Efkan Ala Mardin'de". Milliyet. 25 Aralık 2015. 27 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2015. 
  126. ^ "Mardin'de 5 terörist etkisiz hale getirildi, 4'ü yakalandı". Memurlar.net. 26 Aralık 2015. 27 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2015. 
  127. ^ "Cizre'de terör tuzağı: 3 şehit". Sabah. 27 Aralık 2015. 28 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2015. 
  128. ^ "Cizre'den acı haber: 3 şehit". Milliyet. 27 Aralık 2015. 1 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2015. 
  129. ^ "Mardin Valiliği'nden Dargeçit'teki PKK operasyonu açıklaması". Habertürk. 30 Aralık 2015. 3 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2015. 
  130. ^ "Mardin'de 150 kilogramlık bomba imha edildi". Sabah. 30 Aralık 2015. 31 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2015. 
  131. ^ "Turkey: '31 PKK terrorists' killed in Hakkâri operation" (İngilizce). Anadolu Ajansı. 5 Kasım 2015. 23 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2020. 
  132. ^ "Hakkâri'de hendek operasyonu: 2 PKK'lı öldü". Habertürk. 3 Kasım 2015. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2015. 
  133. ^ a b "7 Haziran'dan Beri Tam 204 Şehit Verildi". aktifhaber.com. 22 Aralık 2015. 23 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2015. 
  134. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; tsk.tr isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  135. ^ "Güneydoğu Yangın Yeri 3 Şehit 3 Ölü". Cumhuriyet. 23 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2015. 
  136. ^ "Genelkurmay: 3 İlçede 105 Terörist Öldürüldü". haberler.com. 21 Aralık 2015. 24 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2015. 
  137. ^ Demirtaş: Cizre’de sokağa çıkmanın cezası ölüm 23 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., İMC TV, 11 Eylül 2015, Erişim tarihi: 21 Aralık 2015
  138. ^ CHP’den Cizre Konusunda HDP'ye destek 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet gazetesi, 10 Eylül 2015, Erişim tarihi: 30 Aralık 2015.
  139. ^ Cem Özdemir: Cizre’de yaşananlardan Ankara sorumludur 29 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., İMC TV, 15 Eylül 2015, Erişim tarihi: 31 Aralık 2015.
  140. ^ Binlerce kişi İdil’den Cizre’ye yürüyor 26 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., İMC TV, 24 Aralık 2015, Erişim tarihi: 24 Aralık 2015.
  141. ^ Şırnak'ta polis müdahalesiyle başlayan olaylar sürüyor 23 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 22 Aralık 2015, Erişim tarihi: 22 Aralık 2015.
  142. ^ Şırnak'ta sokağa çıkma yasağı protestosuna biber gazlı saldırı 23 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Agos, 21 Aralık 2015, Erişim tarihi: 22 Aralık 2015.
  143. ^ Cizre halkı 'Direne direne kazanacağız' sloganlarıyla yürüdü 23 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Evrensel gazete, 22 Aralık 2015, Erişim tarihi: 22 Aralık 2015.
  144. ^ Küden, S. Şırnak'ta HDP'lilerin protesto yürüyüşüne polisten müdahale 25 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Radikal gazetesi, 21 Aralık 2015, Erişim tarihi: 21 Aralık 2015
  145. ^ Cizre'ye yürüyüşe gazlı saldırı 22 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 21 Aralık 2015, Erişim tarihi: 21 Aralık 2015
  146. ^ İdil'den 2 bin kişi Cizre'ye gitmek için yürüyüşe geçti 25 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Bugün gazetesi, 24 Aralık 2015, Erişim tarihi: 24 Aralık 2015.
  147. ^ Binlerce Şoför Irak Sınırında Mahsur 26 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. VOA, 28 Aralık 2015, Erişim tarihi: 28 Aralık 2015.
  148. ^ Rusya: Operasyonları Endişeyle İzliyoruz 2 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Bianet, 31 Aralık 2015, Erişim tarihi: 1 Ocak 2016.
  149. ^ İstifa Eden Polis'ten Tarihi Sözler 4 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 1 Ocak 2016, Erişim tarihi: 1 Ocak 2016.
  150. ^ Metin Akpınar'dan Erdoğan'a yeni yıl hediyesi 6 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Cumhuriyet gazetesi, 3 Ocak 2016, Erişim tarihi: 3 Ocak 2016.
  151. ^ ‘Faili meçhuller, kontralara ihtiyaç duyulmadan yapılıyor’ 6 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Evrensel gazetesi, 3 Ocak 2016, Erişim tarihi: 3 Ocak 2016.
  152. ^ Demonstration in Solidarität mit Cizre 1 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., (Almanca) 13 Eylül 2015, Erişim tarihi: 25 Ocak 2016.
  153. ^ Communiqué zur Demo: „Stoppt das Massaker an der kurdischen Bevölkerung 1 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., (Almanca) 10 Ocak 2016, Erişim tarihi: 25 Ocak 2016.
  154. ^ Bielefeld’de Cizre ile dayanışma eylemi 3 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 12 Eylül 2015, Erişim tarihi: 29 Ocak 2016.
  155. ^ CHP Heyetine Sur'da Yoğun İlgi 1 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Haberler.com, 22 Ocak 2016, Erişim tarihi: 26 Ocak 2016.
  156. ^ CHP heyeti: ‘Bölgede savaş hukuku dahi uygulanmıyor’ 27 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Agos, 26 Ocak 2016, Erişim tarihi: 26 Ocak 2016.
  157. ^ CHP: Bölgede katliam yapılıyor 27 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Evrensel gazetesi, 26 Ocak 2016, Erişim tarihi: 26 Ocak 2016.
  158. ^ "Bahçeli'den hükümete destek! 'Devam edin'". TGRT Haber. 27 Temmuz 2015. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2016. 
  159. ^ "Ahmet Davutoğlu'ndan operasyon talimatı". Mynet.com. 5 Kasım 2015. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2015. 
  160. ^ "Ünlüler şehit haberlerine isyan etti". Hürriyet. 10 Eylül 2015. 3 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2016. 
  161. ^ "Ünlüler kampanya başlattı, Mehmetçik Vakfı'na bağış yağdı". T24. 9 Eylül 2015. 31 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2016. 
  162. ^ "Erdoğan: Huzur sağlanana kadar operasyonlar sürecek". bbc.com. 17 Aralık 2015. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2015. 
  163. ^ "Efkan Ala: 3 binin üzerinde terörist öldürüldü". Sabah. 18 Ocak 2015. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2016. 
  164. ^ "Asker Eşlerinden Operasyona Katılan Güvenlik Kuvvetlerine Moral Desteği". Milliyet. 23 Aralık 2015. 24 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2015. 
  165. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2016. 
  166. ^ "Şırnak'ta operasyona destek yürüyüşü". Vatan. 25 Aralık 2015. 27 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2015. 
  167. ^ Çevikcan, S. Serpil Çevikcan (31 Ocak 2015). "Duygusal kopuş olmadı, olmayacak". Milliyet. 4 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2016. 
  168. ^ Hasan Ay (18 Mart 2016). "Türk Yıldızları şehitleri unutmadı". Sabah. 23 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2016. 
  169. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 5 Nisan 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2016. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Hendek_operasyonları&oldid=34008325" sayfasından alınmıştır