İohann Qottfrid Herder — Vikipediya

İohann Qottfrid Herder
alm. Johann Gottfried Herder‎
Doğum tarixi 25 avqust 1744(1744-08-25)[1][2][…]
Vəfat tarixi 18 dekabr 1803(1803-12-18)[1][2][…] (59 yaşında)
Vəfat yeri
Elm sahələri Təfəkkür fəlsəfəsi, dil fəlsəfəsi, siyasi fəlsəfə
Təhsili
  • Köniqsberq Universiteti[d]
Üzvlüyü
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Johann Qottfrid Herder (25 avqust 1744[1][2][…] – 18 dekabr 1803[1][2][…], Veymar, Saksen-Veymar[d], Müqəddəs Roma imperiyası[1][3][…]) — Alman tarixçisi, filosofu, şair.

Yaradıcılığı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

XVII əsrdə Qərbi Avropada elmin inkişaf səviyyəsi sosioloji tədqiqatlarda ictimai hadisələrə proses kimi (dəyişmədə, inkişafda və dinamikada olan faktlar kimi) yanaşmağa imkan vermirdi. XVIII əsr ərzində Qərbi Avropada maarifçilik hərəkatının görkəmli nümayəndələri (xüsusilə Mari Fransua Arue-Volter və Johann Qottfrid Herder) tərəfindən ümumdünya tarixinin universal təcrübələri yaradıldı. Qərb və Şərq mədəniyyətlərinin qarşılıqlı təsiri, varisliyi problemləri qaldırıldı. Bu sahədə Johann Qottfrid Herderin (1744–1803) rolu böyük idi. Onun "Bəşəriyyət tarixinin fəlsəfəsinə dair ideyalar" (1784–1791) adlı əsərində bəşəriyyətin bütün tarixi inkişaf yolunu nəzəri cəhətdən təhlil etmək cəhdi göstərildi. Y. Herder hesab edirdi ki, tarixi inkişaf prosesinin başlıca mənbəyi mədəniyyətdir. Herder tarix elminin əsas vəzifəsini mədəniyyətin tədqiq olunmasında görürdü. O, dini və mənəvi yaradıcılığın bütün növlərini, insanların təsərrüfat fəaliyyətini, ictimai münasibətləri mədəniyyətin başlıca elementləri kimi tədqiq edirdi. Y. Herder qədim Şərq xalqlarının əski dövrlərdə yüksək mədəniyyətə malik olduqlarını sübut edir və etiraf edirdi ki, elmi biliklərin, astronomiyanın ilk elementləri məhz Şərq ölkələrində yaranmışdır. O, ərəb (müsəlman) mədəniyyətinin Qərbi Avropa mədəniyyətinə böyük təsirini xüsusilə qeyd edirdi. Herder mədəniyyətin inkişafının başlıca əsasının şəhərlərdə olduğunu göstərirdi.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 4 5 6 Банникова Н. П. Гердер // Краткая литературная энциклопедия (rus.). Москва: Советская энциклопедия, 1962. Т. 2.
  2. ↑ 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  3. ↑ 1 2 Гердер Иоганн Готфрид // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохорова 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=İohann_Qottfrid_Herder&oldid=7469862"