French
DeutschDyliżans (komedia) – Wikipedia, wolna encyklopedia
.jpg) strona wydania z 1880 r. | |
| Autor | |
|---|---|
| Typ utworu | |
| Data powstania | 1825–1827(?) |
| Wydanie oryginalne | |
| Język | |
| Data wydania | 1880 |
Dyliżans. Komedia w czterech aktach prozą – czteroaktowa komedia Aleksandra Fredry[1].
Czas powstania sztuki był kwestią sporną[1]. Przez pewien czas, opierając się na informacjach przekazanych w 1876 przez Józefa Ignacego Kraszewskiego uznawano tę komedię za jeden z najwcześniejszych utworów Fredry, pochodzący z około 1815[1].
Autograf sztuki zachował się częściowo i jest przechowywany w Ossolineum[1]. Do czasów II wojny światowej istniał też czystopis, z którego zachowała się tylko strona tytułowa z odręcznym dopiskiem Fredry, zawierającym m.in. informację „Komedię tę dałem teatrowi w 825 czy 827”[2]. Na podstawie tej notki przyjmuje się, że sztuka powstała w 1825 lub 1827[2]. W tej samej notatce Fredro przekazał też, że nie był zadowolony ze sztuki[2]. Komedia nie znalazła się w wydaniu zbiorowym komedii z lat 1826–1838[3]. Wydrukowana została dopiero w pośmiertnym wydaniu dzieł Fredry z 1880 (podano tam jednak błędnie, że sztukę wystawiono we Lwowie w 1827)[4]. Pierwsza znana inscenizacja komedii odbyła się we Lwowie 22 marca 1833, w Krakowie wystawiono sztukę 4 lutego 1845, zaś w Warszawie dopiero 15 grudnia 1915[4].
Od połowy XX w. komedia miała przynajmniej osiem inscenizacji, w tym spektakl telewizyjny z 1987 w reżyserii Jerzego Wróblewskiego[5][6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Pigoń 1956 ↓, s. 285.
- ↑ a b c Pigoń 1956 ↓, s. 286.
- ↑ Pigoń 1956 ↓, s. 287.
- ↑ a b Pigoń 1956 ↓, s. 286–287.
- ↑ Dyliżans, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (sztuki) [dostęp 2023-09-15].
- ↑ Aleksander Fredro. Filmpolski.pl. [dostęp 2023-09-15].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Stanisław Pigoń: Komentarz. W: Aleksander Fredro: Komedie. Seria pierwsza V. T. 5. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1956, s. 283–449, seria: Pisma wszystkie.