Przyjaciele (komedia) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Przyjaciele

Strona wydania z 1830
Autor	Aleksander Fredro
Typ utworu	komedia
Data powstania	1826
Wydanie oryginalne
Język	polski
Data wydania	1830
Multimedia w Wikimedia Commons
Teksty w Wikiźródłach

Przyjaciele. Komedia we czterech aktach, wierszem – czteroaktowa komedia Aleksandra Fredry z 1826^[1].

Sztuka została prawdopodobnie napisana w 1826, o czym świadczy data na autografie.^[1]. Pierwsza wzmianka o komedii została opublikowana w lwowskich „Rozmaitościach” w numerze 9 z 2 marca 1827^[1]. Prapremiera sztuki odbyła się 28 września 1828 w Warszawie^[1]. Pierwodruk sztuki znalazł się w tomie III komedii Fredry wydanym we Lwowie w 1830 (s. 1–104)^[1]. Zachowały się dwa rękopisy sztuki: czystopis sporządzony przez inną osobę, ale z odręcznymi poprawkami autora, oraz późniejszy własnoręczny czystopis autora sporządzony dla cenzury lwowskiej w związku z wydaniem książkowym^[1]. W XX i XXI w. sztuka miała przynajmniej 9 inscenizacji, w tym w 1958 w Teatrze Polskiego Radia (reż. Rena Tomaszewska)^[2]. Sztuka bywa określana jako jedna z bardziej osobistych komedii Fredry i prawdopodobnie oparta została na osobistych przeżyciach, aczkolwiek wątki literackie przypominają pomysły z trzech komedii Goldoniego^[3][4].

Komedia opowiada historię bogatej Zofii, o której rękę ubiega się wielu kandydatów, w tym przyjaciele Czesław i Zdzisław^[3]. Zofia stopniowo uświadamia sobie, że kocha Zdzisława, jednak ten kryje się ze swoim uczuciem z powodu ubóstwa i popiera starania Czesława^[3]. Jednak posądzenie o miłość ku guwernantce Bobiné skłania go do wyjawienia miłości ku Zofii^[3]. Czesław, widząc to, ustępuje i cieszy się ze szczęścia przyjaciela^[3].

• 
  Afisz – Kraków, 1873, Teatr Krakowski
• 
  Afisz – Warszawa, 1880, Teatr Rozmaitości

• Ignacy Chrzanowski: O komedyach Aleksandra Fredry. Kraków: Akademia Umiejętności, 1917.
• Mikołaj Mazanowski: Aleksander hr. Fredro. Złoczów: W. Zukerkandel, 1931.
• Stanisław Pigoń: Komentarz. W: Aleksander Fredro: Komedie. Seria pierwsza III. T. 3. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1955, s. 399–505, seria: Pisma wszystkie.