Grzyb Skalny w Zegartowicach – Wikipedia, wolna encyklopedia
pomnik przyrody ustanowiony 22 listopada 1963[1] | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Lokalizacja | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |
49°50′41,9″N 20°10′58,9″E/49,844972 20,183028 |
Grzyb skalny w Zegartowicach – oryginalna forma skalna w miejscowości Zegartowice w województwie małopolskim, powiecie myślenickim, gminie Raciechowice. Znajduje się na przysiółku Bigorzówka, tuż przy lokalnej drodze z Zegartowic do Mierzenia[2]. Pod względem geograficznym znajduje się na Pogórzu Wiśnickim[3].
Jest to typowy grzyb skalny znajdujący się na pagórku o wysokości 322 m n.p.m. na granicy lasu i pól uprawnych. Ma wysokość 4,10 m, szerokość podstawy wynosi 1,70 m, a szerokość czapy 4 m. W całości zbudowany jest z ławicy piaskowca ciężkowickiego. Powstał z ostańca w wyniku wietrzenia. Przyczyną powstania charakterystycznego kształtu grzyba z wąską u dołu nasadą i szeroką u góry czapą były zróżnicowane warunki wietrzenia w górnej i dolnej części. Dolna część była bardziej wilgotna z powodu podsiąkania wody glebowej oraz bardziej narażona na wody okresowe (z opadów i topnienia śniegu), wskutek tego szybciej wietrzała. Skalny grzyb robi duże wrażenie. Ponieważ znajduje się na zakręcie drogi i wyłania się zza zakrętu nagle, bywał przyczyną płoszenia się koni ciągnących wóz, szczególnie wieczorem. Z tego też powodu miejscowa ludność dawniej chciała go obalić[4].
Grzyb w Zegartowicach przez miejscową ludność nazywany jest „Wylizanym kamieniem”. Zaskakuje swoim wyglądem, gdyż w całej okolicy brak jest jakichkolwiek wychodni skalnych. Jest też jedną z najbardziej oryginalnych form tego typu na całym Pogórzu Karpackim. W 1963 został uznany za pomnik przyrody nieożywionej. Czapa pokryta jest płytką warstwą ziemi i porośnięta roślinnością, która w okresie letnim, gdy zakwitają na niej kolorowe kwiaty, dodaje uroku skale[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody. [dostęp 2018-09-15].
- ↑ Beskid Wyspowy 1:50 000. Mapa turystyczna. Kraków: Wyd. Compass, 2006. ISBN 83-89165-86-4.
- ↑ Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998. ISBN 83-01-12479-2.
- ↑ Mieczysław Klimaszewski. Osobliwości skalne w Beskidach Zachodnich. „Wierchy”, 1947.
- ↑ Czas bocheński. Skalne grzyby na Pogórzu Wiśnickim. [dostęp 2020-05-09].