Jan Bagieński – Wikipedia, wolna encyklopedia

Jan Aleksander Bagieński
Data i miejsce urodzenia

25 stycznia 1883
Soroki

Data i miejsce śmierci

12 czerwca 1967
Lwów

Zawód, zajęcie

architekt

Kamienica przy dawnej ulicy 29 listopada 14, Lwów
Pałacyk Dowgiałłów przy Alei Szucha 6, Warszawa
Kamienica przy ulicy Ludwika Nabielaka 37 (obecnie Iwana Kotlarewskiego), Lwów
Grobowiec Wurstów i Szymonowiczów na Cmentarzu Łyczakowskim gdzie spoczywa Jan Bagieński, Lwów

Jan Aleksander Bagieński (ur. 25 stycznia 1883 w Sorokach, zm. 12 czerwca 1967 we Lwowie) – polski architekt związany głównie z Lwowem, wykładowca Politechniki Lwowskiej.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie polskiego prawnika Aleksandra Bagieńskiego, po ukończeniu szkoły realnej wyjechał do Kerczu, gdzie uczył się w Gimnazjum Aleksandryjskim. W sierpniu 1902 przyjechał do Warszawy i rozpoczął studia na Uniwersytecie, które przerwał w 1904 i zamieszkał we Lwowie, gdzie rozpoczął rok później naukę w Wyższej Szkole Politechnicznej. Od 1909 pracował w biurze budowlanym Wojciecha Dembińskiego (1880–b.d.), rok później ukończył studia i otrzymał uprawnienia architekta. W 1913 wyjechał na dwa miesiące do Rzymu, gdzie poświęcił czas na własne badania nad architekturą antyczną. Do 1914 zaprojektował jedenaście kamienic i domów użytkowych, które zostały zbudowane przez firmę Dembińskiego. W 1915 wyjechał do Sewastopola, gdzie był starszym asystentem Alfonsa (Aleksandra) Wensana(inne języki) przy budowie koszar Morskiego Korpusu Kadetów.

W 1920 powrócił do Lwowa, gdzie zaczął projektować wille miejskie. Od 1921 był wykładowcą na Politechnice Lwowskiej, w 1933 otrzymał tytuł profesora. Uczył kompozycji architektonicznej w oparciu o formy klasyczne, po 1939 pozostał na uczelni i wykładał również po wybuchu II wojny światowej i przekształceniu tej uczelni w radziecki Instytut Politechniczny.

Podczas wysiedlenia Polaków ze Lwowa podjął decyzję o pozostaniu w mieście. Od 1950 rozszerzył zakres swoich wykładów o dekoratorstwo, należał do rady regionalnej do spraw architektury i urbanistyki. Wykształcił 370 architektów, na emeryturę przeszedł z końcem 1966.

Zmarł 12 czerwca 1967 i spoczął na Cmentarzu Łyczakowskim.

Dorobek architektoniczny

[edytuj | edytuj kod]

Jan Bagieński początkowo tworzył w duchu neoklasycyzmu, po 1920 jego projekty nosiły cechy funkcjonalizmu.

  • Dom radcy skarbowego Ludwika Hirscha przy dawnej ulicy 29 Listopada we Lwowie 44 zbudowany w duchu modernizmu (1911–1912);
  • Kamienica dochodowa Żurawskiej przy ulicy Jana Chodkiewicza we Lwowie (obecnie ul. Bohuna 6);
  • Kamienica dochodowa F. Mączyńskiego przy ulicy Jana Chodkiewicza we Lwowie (obecnie ul. Bohuna 8);
  • Kamienice przy dawnej ulicy Andrzeja Potockiego we Lwowie nry 56 i 68, (wspólnie z Wojciechem Dembińskim) (1910);
  • Kaplica we wsi Babin koło Kałusza (1912);
  • Kamienica przy ulicy Władysława Łozińskiego we Lwowie (obecnie ul. Ołeksandra Hercena 6), wspólnie z Wojciechem Dembińskim (1912);
  • Kamienice przy ulicy Floriana Ziemiałkowskiego we Lwowie (obecnie ul. Ołeksy Nowakowskiego 8–10) (1912);
  • Neorenesansowy Pałacyk Dowgiałły przy Alei Jana Ch. Szucha 6–8 w Warszawie, zbudowany jako wygrana konkursu architektonicznego (1912–1913);
  • Kamienice secesyjne z elementami klasycyzmu przy ulicy Ludwika Nabielaka we Lwowie (obecnie ul. Iwana Kotlarewskiego 12, 37, 37a), wspólnie z Wojciechem Dembińskim (1913–1914);
  • Żeńska Szkoła Realna Janiny Karłowicz przy ulicach Snopkowskiej i Karłowiczówny we Lwowie (obecnie ul. Stusa 23), wspólnie z Wojciechem Dembińskim (1912–1913);
  • Kamienica przy ulicy Izaka Isakowicza we Lwowie (obecnie ul. Iwana Horbaczewskiego 8) (1913);
  • Willa w Lubieniu Wielkim (ok. 1915);
  • Centralny pawilon Targów Wschodnich we Lwowie tzw. podkowa z ornamentem w stylu art déco (1922) (wspólnie z Tadeuszem Stanisławem Wróblem, Bronisławem Wiktorem i Tadeuszem Bładą) (1922);
  • Willa w stylu neoklasycyzmu przy ulicy Adama Ponińskiego 2 we Lwowie (obecnie ul. Iwana Franki 150), obecnie muzeum Iwana Franki (1925);
  • Kościół pw. Św. Trójcy w Rudniku nad Sanem (wspólnie z Bronisławem Wiktorem) (1927–1928);
  • Kościół pw. Najświętszej Marii Panny we wsi Lipiny (Rejon jaworowski) (1925–1931);
  • Sanatorium „Wiktor” w Żegiestowie (wspólnie ze Zbigniewem Wardzałą) (1936);
  • Kościół pw. Matki Boskiej Pocieszenia i św. Marcina w Komborni (1932–1933);
  • Dom mieszkalny kwaterunku wojskowego w Kołomyi (1934–1939);
  • Gmach Towarzystwa Ubezpieczeń Ogólnych w stylu funkcjonalizmu przy ulicy Zielonej 12 we Lwowie (1937–1939), we wrześniu 1939 mieściło się tu dowództwo obrony miasta, a obecnie Wydział Uniwersytetu Medycznego;
  • Kino w Drohobyczu (1946);
  • Kompleks sportowy Politechniki Lwowskiej (1950–1952).

Renowacje i przebudowy

[edytuj | edytuj kod]
  • Industrial Bank w Krakowie (1912);
  • Przebudowa budynku Banku Austro-Węgierskiego przy ulicy 3 maja we Lwowie (obecnie ul. Strzelców Siczowych 9) na siedzibę Galicyjskiego Banku Oszczędności (1914–1921);
  • Przebudowa Pałacu Bielskich przy ulicy Mikołaja Kopernika 42 we Lwowie (1921–1923) obecnie Dom Nauczyciela;
  • Willa przy ulicy Jana Długosza we Lwowie (obecnie ul. Cyryla i Metodego 15), współautor Wojciech Dembiński (1927);
  • Renowacja wnętrza i wyposażenia klasztoru Dominikanów we Lwowie (1928);
  • Odbudowa zamku w Brzeżanach (1932);
  • Przebudowa elewacji Pałacu Biesiadeckich przy Placu Halickim we Lwowie 10 (1934).

Projekty niezrealizowane

[edytuj | edytuj kod]
  • Konkurs na zabudowę ulicy Mikołaja Kopernika we Lwowie (1910);
  • III miejsce w konkursie na gmach Muzeum Narodowego w Warszawie (1924).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]