Kałki (województwo warmińsko-mazurskie) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Kałki
osada
Ilustracja
Pałac
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

kętrzyński

Gmina

Srokowo

Wysokość

68 m n.p.m.

Strefa numeracyjna

89

Kod pocztowy

11-420[2]

Tablice rejestracyjne

NKE

SIMC

0488361

Położenie na mapie gminy Srokowo
Mapa konturowa gminy Srokowo, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Kałki”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Kałki”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Kałki”
Położenie na mapie powiatu kętrzyńskiego
Mapa konturowa powiatu kętrzyńskiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Kałki”
Ziemia54°18′20″N 21°28′05″E/54,305556 21,468056[1]

Kałki (niem. Sechserben) – osada w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Srokowo.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Wieś położona jest na południowy zachód od Brzeźnicy, w pobliżu granicy z obwodem królewieckim.

Od Srokowa dojazd do Kałek przez Brzeźnicę.

Historia wsi

[edytuj | edytuj kod]

Majątek ziemski w Kałkach do 1824 był własnością rodziny Schliebenów, a następnie rodziny Totenhoefer z Brzeźnicy. W latach 19201944 majątek należał do rodziny Rudolfa i Ilse Plock z domu Totenhoefer. W tym czasie Kałki razem z dwoma folwarkami miały powierzchnię około 1000 ha.

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty[3]:

  • zespół pałacowy, 2 poł. XIX:
    • pałac, budynki gospodarcze majątku i pałac wybudowane zostały w latach dwudziestych XX. Całość założenia urbanistycznego zrealizowana została na planie czworokąta, z dworem na jego wschodnim boku. Pałac wzniesiony został na planie prostokąta jako budowla jednopoziomowa, podwyższona w części środkowej – ryzality od frontu i parku. Ryzality boczne pokryte dachem mansardowym, posiadają pomieszczenia użytkowe na pierwszym piętrze[4]. Na terenie parku znajdował się starszy, drewniany dwór, który spłonął w 1981 r. 9 września 1924 r., w parku pod dębami pochowano w tymczasowej mogile 50 żołnierzy niemieckich z 38. i 22. dywizji piechoty. Cmentarz wojenny usytuowany około 3 km na zachód od majątku, przy leśnej drodze opodal wzgórza Kalken Berge. Został odnowiony w 1996 r. Tablica przy bramie wskazuje 80 żołnierzy niemieckich i 39 żołnierzy rosyjskich. Zachowała się również mogiła zbiorowa na niewielkim wzniesieniu terenu, na polanie niedaleko strumienia, przy drodze do Łęknicy. Od 1945 majątek ziemski w Kałkach funkcjonował jako PGR, głównie jako obiekt PGR Brzeźnica. Przez lata był zamieszkany przez kilka rodzin. Obecnie obiekt wraz z zabudowaniami gospodarczymi majątku stanowi własność osoby fizycznej. W pobliżu Kałek znajduje się rezerwat przyrody Kałeckie Błota.
    • park.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 48803
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 421 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków – stan na 31.12.2017 woj. warmińsko-mazurskie
  4. Piotr Skurzyński „Warmia, Mazury, Suwalszczyzna” Wyd. Sport i Turystyka – Muza S.A. Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8 s. 195

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec „Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich” (Wydanie III poszerzone i uzupełnione), wyd. Studio ARTA, Olsztyn 2001, ISBN 83-912840-2-6