Kamienica przy ul. Świętego Wojciecha 1 w Szczecinie – Wikipedia, wolna encyklopedia

Kamienica przy ul. św. Wojciecha 1 w Szczecinie

nr rej. 720 z 31.07.1972 r.[1]
Widok na fronton kamienicy, 2022 r.
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Miejscowość	Szczecin
Adres	ul. św. Wojciecha 1
Typ budynku	kamienica
Styl architektoniczny	secesja
Architekt	Friedrich Liebergesell
Inwestor	Albert Netz
Kondygnacje	6
Rozpoczęcie budowy	1902[2]
Ukończenie budowy	1903
Ważniejsze przebudowy	1907 1943–1946 lata 60. XX wieku
Pierwszy właściciel	Albert Netz
Plan budynku
Położenie na mapie Polski Kamienica przy ul. św. Wojciecha 1 w Szczecinie
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Kamienica przy ul. św. Wojciecha 1 w Szczecinie
Położenie na mapie Szczecina Kamienica przy ul. św. Wojciecha 1 w Szczecinie
53°25′34,7″N 14°32′52,8″E/53,426306 14,548000
Multimedia w Wikimedia Commons

Kamienica przy ul. św. Wojciecha 1 w Szczecinie – zabytkowy budynek mieszkalno-usługowy, zlokalizowany na obszarze szczecińskiego osiedla Centrum, w dzielnicy Śródmieście. Budynek ten, z zachowaną w dużej części oryginalną ornamentyką, jest jednym z niewielu szczecińskich przykładów architektury secesji^[3].

Dziedziniec kamienicy jest miejscem odbywania się różnych wydarzeń kulturalnych, takich jak występy artystyczne^[4], koncerty, pokazy filmowe, wernisaże^[5][6].

Kamienica wpisana jest do Wojewódzkiego Rejestru Zabytków pod numerem 720 (decyzja Kl.I.6801/2/72 z dnia 31 lipca 1972, nazwa na liście: kamienica z oficynami)^[2].

Projekt architektoniczny budynku sporządził szczeciński architekt Friedrich Liebergesell na zamówienie berlińskiego przedsiębiorcy z branży spedycyjnej, Alberta Netza. Budynek składa się z czterokondygnacyjnej kamienicy frontowej z poddaszem, wzniesionej na planie prostokąta oraz przylegającej do niej od podwórza trójskrzydłowej oficyny, zbudowanej na obrysie litery „U”.

W latach 60. XX wieku dokonano zwiększenia liczby mieszkań poprzez podział istniejących pomieszczeń. W czasie tej przebudowy zniszczono część wystroju wewnętrznego w postaci sztukaterii na sufitach mieszkań^[7]. W większości zachowała się stolarka, a także ceramiczne płytki w kuchniach i łazienkach. Po II wojnie światowej w ścianie szczytowej budynku od strony placu Zwycięstwa przebito nowe otwory okienne.

Podpiwniczenie, parter, pierwsze piętro, a także część trzeciego piętra i szczyt kamienicy frontowej ozdobiono boniowaniem. W środkowej części dziesięcioosiowej fasady zlokalizowano reprezentacyjne wnęki wejściowe; lewa wnęka prowadzi poprzez przejazd bramny na dziedziniec, natomiast w prawej wnęce znajduje się okienko pomieszczenia portiera budynku. Portale wejściowe zwieńczono wizerunkami orłów ze skrzydłami wyciągniętymi w stronę płyciny z numerem budynku. Pierwsza oraz ostatnia oś budynku ozdobiona jest balkonami, przy czym fasadę balkonów parteru zrównano z elewacją, natomiast balkony wyższych pięter zaakcentowano poprzez wysunięcie ich poza lico elewacji i ozdobienie płycinami z motywami roślinnymi. Osie nr 2, 3, 4 oraz 7, 8 i 9 elewacji pierwszego i trzeciego piętra umieszczono w trójbocznych wykuszach, które zwieńczono półkopułami. Środkową część budynku na wysokości poddasza zakończono szczytem. Dach pokryto dachówką, a jego środkową część dodatkowo wyróżniono poprzez umieszczenie na niej hełmu. Okna ze szczeblinami o kształcie wijących się gałęzi drzew ozdobiono obramowaniami i gzymsami.

Do wnętrza przejazdu bramnego prowadzą zachowane oryginalne drzwi. Dolną część ścian przejazdu ozdobiono ceramicznymi kafelkami w kolorze ciemnozielonym, natomiast górną pilastrami oraz gzymsami z motywami roślinnymi. Podłoga przejazdu bramnego wyłożona jest płytkami terakotowymi. W otworze bramnym wychodzącym na dziedziniec również zachowała się przedwojenna brama.

• 
  Wejście do przejazdu bramnego
• 
  Wnętrze bramy wjazdowej
• 
  Fragment posadzki
• 
  Wejście na klatkę schodową
• 
  Płaskorzeźba z orłami i maszkaronem

Pomiędzy budynkiem frontowym a oficyną zlokalizowany jest dziedziniec. W jego centralnym punkcie znajduje się zachowana częściowo w pierwotnym kształcie fontanna. Sama oficyna budynku charakteryzuje się skromniejszym wystrojem elewacji i prostszą formą szczeblin okiennych. Elewację podpiwniczenia obłożono jasnymi kafelkami. Parter ozdobiono częściowo boniowaniem i poziomymi gzymsami. Tylny segment oficyny charakteryzuje się dwoma dużymi otworami okiennymi i wejściowym portalem, prowadzącym do lokalu usługowego. Do jednej z początkowych osi lewej i prawej części budynku oficyny przylegają balkony z kutymi balustradami. Okna na wszystkich kondygnacjach obramowano opaskami i zwieńczono gzymsami. Poddasze ukryto w spadzistym dachu obłożonym ceramiczną dachówką. Otworom okiennym poddasza nadano formę lukarn.

• 
  Wyjście na dziedziniec
• 
  Widok ogólny na dziedziniec i oficyny
• 
  Fontanna na dziedzińcu
• 
  Fragment posadzki

• Beata Makowska: Kamienica Szczecin. zabytek.pl, 2014-11-25. [dostęp 2019-09-16]. (pol.).
• Piotr Strasz, Iza Strasz: Secesja w Szczecinie. Wirtualne Muzeum Secesji. [dostęp 2019-09-16].
• Małgorzata Jankowska. Secesja w szczecińskiej architekturze. „Zabytki Heritage”. 4, 2006. brak numeru strony
• O kamienicy. Fundacja Kamienica 1, 2015. [dostęp 2019-09-16].

• Galeria zdjęć na stronie fotopolska.eu
• Zdjęcie budynku frontowego, wykonane w 1906 r. (sedina.pl)
• Zdjęcie oficyny i fontanny na dziedzińcu, wykonane w 1906 r. (sedina.pl)