Ludwik Tyszkiewicz – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ludwik Skumin Tyszkiewicz
Ilustracja
Ludwik Tyszkiewicz, portret pędzla Józefa Marii Grassiego z 1794 roku
Herb
Hrabiowska odmiana herbu Leliwa
Hrabia
Rodzina

Tyszkiewiczowie herbu Leliwa

Data urodzenia

ok. 1748

Data śmierci

26 czerwca 1808

Ojciec

Józef Skumin Tyszkiewicz

Matka

Anna Pociej

Żona

Konstancja Poniatowska

Dzieci

Anna Skumin-Tyszkiewicz

Odznaczenia
Order Orła Białego Order Świętego Stanisława (Rzeczpospolita Obojga Narodów) Order św. Andrzeja (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Aleksandra Newskiego (Imperium Rosyjskie)

Ludwik Skumin Tyszkiewicz herbu Leliwa (ur. 1748, zm. 26 czerwca 1808) – hrabia, hetman polny litewski od 1780, marszałek wielki litewski od 1793, podskarbi wielki litewski od 1791, generał-adiutant od 1772, pisarz wielki litewski 1775-1780, marszałek Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego, komisarz Komisji Porządkowej Cywilno-Wojskowej województwa wileńskiego w 1790[1], rosyjski rzeczywisty tajny radca,

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Odznaczony Orderem Świętego Stanisława (1778) i rosyjskimi orderami św. Andrzeja Apostoła Pierwszego Powołania (1787)[2] i św. Aleksandra Newskiego (1787)[3].

Był elektorem Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1764 z województwa trockiego[4]. W 1775 skoligacił się z rodziną panującego Stanisława Augusta Poniatowskiego, poślubiając córkę jego brata Kazimierza Konstancję Poniatowską. Członek konfederacji Andrzeja Mokronowskiego i poseł na sejm 1776 roku z województwa wileńskiego[5]. 25 listopada 1776 został kawalerem Orderu Orła Białego. Poseł na sejm 1778 roku z województwa wileńskiego[6]. W 1778 roku na sejmie w Warszawie był marszałkiem sejmu. Na sejmie w 1782 roku został konsyliarzem Rady Nieustającej[7]. Członek Departamentu Wojskowego Rady Nieustającej w 1783 roku[8].

Był członkiem konfederacji Sejmu Czteroletniego[9]. W czasie wojny polsko-rosyjskiej, na zebraniu 23 lipca 1792 poparł decyzję króla Stanisława Augusta Poniatowskiego o jego przystąpieniu do konfederacji targowickiej. Sam też szybko złożył do niej akces, co przyniosło mu marszałkostwo wielkie litewskie. Na sejmie grodzieńskim w 1793 roku został mianowany przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego członkiem deputacji do traktowania z posłem rosyjskim Jakobem Sieversem[10]. 22 lipca 1793 podpisał traktat cesji przez Rzeczpospolitą ziem zagarniętych przez Rosję a 25 września cesji ziem zagarniętych przez Prusy w II rozbiorze Polski[11]. Był członkiem konfederacji grodzieńskiej 1793 roku[12]. Członek Komisji Policji Wielkiego Księstwa Litewskiego w 1793 roku[13]. W 1795 przewodniczył deputacji hołdowniczej Wielkiego Księstwa Litewskiego do Katarzyny II. Po II rozbiorze Rzeczypospolitej otrzymał od carycy Katarzyny II rozległe dobra w Berezynie[14]. Po III rozbiorze został pierwszym gubernialnym marszałkiem szlachty i rzeczywistym tajnym radcą[15].

W latach 1785-1792 wybudował Pałac Tyszkiewiczów w Warszawie.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Dziennik rządowo-ekonomiczno handlowy R. 5. T. II, Warszawa 1790, s. 416.
  2. Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, opr. M. Męclewska, Warszawa: Arx Regia, 2008, s. 218.
  3. Бантыш-Каменский Н.Н. Списки кавалерам российских императорских орденов Св. Андрея Первозванного, Св. Екатерины, Св. Александра Невского и Св. Анны с учреждения до установления в 1797 году орденского капитула, 2005, s. 159.
  4. Akt elekcyi Roku Tysiąć Siedemset Sześćdziesiątego Czwartego, Miesiąca Sierpnia, Dnia dwudziestego siódmego, s. 55.
  5. Volumina Legum, t. VIII, Petersburg 1860, s. 528.
  6. Dyaryusz Seymu Walnego Ordynaryinego Warszawskiego Szescio Niedzielnego Roku Panskiego MDCCLXXVIII. Dnia V. Miesiąca Pazdziernika Odprawuiącego się, Warszawa 1779, s. 2.
  7. Volumina Legum, t. IX, Kraków 1889, s. 1.
  8. Kolęda warszawska na rok przybyszowy 1783, Warszawa 1783, [b.n.s]
  9. Kalendarzyk narodowy y obcy na rok ... 1792. ..., Warszawa 1791, s. 310.
  10. Volumina Legum, t. X, Poznań 1952, s. 11-23.
  11. Volumina Legum t. X, Poznań 1952, s. 23, 36.
  12. Volumina Legum, t. X, Poznań 1952, s. 54.
  13. Kalendarz wilenski na rok ... 1794, s. 65.
  14. *Grzegorz Rąkowski: Pałac w Berezynie – Kresy.pl. [dostęp 2009-11-15]. (pol.).
  15. Biuletyn historii sztuki. Państwowy Instytut Sztuki, 1966, s. 170.