Magnus I Dobry – Wikipedia, wolna encyklopedia

Magnus I Dobry
Ilustracja
król Norwegii
Okres

od 1035
do 25 października 1047

Poprzednik

Kanut Wielki

Następca

Harald III Surowy

król Danii
Okres

od 1042
do 25 października 1047

Poprzednik

Hardekanut

Następca

Swen II Estrydsen

Dane biograficzne
Dynastia

Ynglingowie

Data urodzenia

1024

Data śmierci

25 października 1047

Ojciec

Olaf II Haraldsson

Matka

Alfhilda

Dzieci

Ragnhilda

Magnus I Dobry (norw. Magnus Olavsson den Gode) (ur. 1024, zm. 25 października 1047) – król Norwegii 10351047, król Danii 10421047, z dynastii Yngling.

Urodzony w 1024 roku, syn króla Norwegii Olafa II Świętego i jego nałożnicy imieniem Alfhilda.

W roku 1028 jego ojciec stracił władzę w Norwegii na rzecz Kanuta Wielkiego. Magnus wraz z ojcem udał się na wygnanie na Ruś, wpierw Magnus osiadł w Nowogrodzie Wielkim, a później na dworze księcia Jarosława Mądrego. Rok po śmierci Kanuta Wielkiego na wezwanie norweskich możnych Magnus powrócił do Norwegii (1035/36), by przejąć władzę królewską, korzystając przy tym z powszechnego niezadowolenia z rządów duńskiego namiestnika Swena Knutssena. Magnus wygnał Swena i jego duńskie załogi z Norwegii. Następca Kanuta Wielkiego, Kanut Surowy (Hardekanut) musiał stawić czoła Magnusowi Dobremu, który sprzymierzył się ze szwedzkim królem Anundem Jakubem, by wspólnie zaatakować Danię. Duńskiemu władcy udało się odeprzeć ten najazd, a w latach 1038 i 1039 Magnus i Kanut zawarli układy, zgodnie z którymi postanowili, że w razie bezpotomnej śmierci jednego z nich, drugi dziedziczy jego królestwo. Owoce tych układów przypadły Magnusowi Dobremu, który po śmierci Kanuta, przyjął tytuł króla Danii (1042). Z takim obrotem sprawy nie pogodził się Swen Estrydsen (krewny Kanuta Wielkiego), który na przełomie 1042/1043 wyruszył z Anglii do Danii, mając poparcie władcy Anglii Edwarda Wyznawcy. Magnus pokonał Swena w dwóch bitwach: pierwsza miała miejsce w pod Århus pod koniec 1043, druga rok później w Skanii (?). Po porażkach Swen uciekł do Szwecji, by następnie wrócić do Danii i złożyć hołd lenny Magnusowi Dobremu, który pozwolił Swenowi rządzić Danią z ramienia króla Norwegii. Unormowanie sytuacji w Danii pozwoliło Magnusowi na podporządkowanie słowiańskiego dotychczas Szlezwiku (1043).

Magnus daje swój topór Åsmundowi Grankjellssonowi

W 1045 roku do Norwegii powrócił Harald Surowy, najsłynniejszy z żyjących ówcześnie wikingów. Sława Haralda Surowego była tak wielka, że Magnus Dobry powierzył mu, jako swemu krewnemu, współrządy w Norwegii, tym bardziej, ze Harald Surowy wrócił razem ze swoją zaprawioną w wieloletnich bojach drużyną i wielkim skarbem.

W 1046 roku Magnus Dobry z pomocą Haralda Surowego zaplanował wielką wyprawę na Anglię, gdzie chciał wykorzystać słabą pozycję króla Edwarda Wyznawcy, który zmagał się z opozycją swoich potężnych earlów. Planując podbój Anglii Magnus Dobry zapragnął wskrzesić imperium Kanuta Wielkiego, które obejmowało Danię, Norwegię i Anglię. Plany Magnusa pokrzyżował jednak Swen Estrydsen, który wykorzystując nieobecność Magnusa w Danii i jego kłopoty z Haraldem, ogłosił niezależność i zagarnął królewski skarb, który należał się królom Norwegii. Magnus i Harald najechali Danię, pokonali Swena, ale po powrocie z wyprawy Magnus Dobry zachorował i zmarł. Miało to miejsce w Jutlandii 25 października 1047. Przed swą śmiercią Magnus przekazał rządy w Norwegii Haraldowi Surowemu, a w Danii Swenowi Estrydsenowi.

Król Magnus Dobry nie był żonaty, miał córkę Ragnhildę, która w 1062 r. poślubiła możnego duńskiego Haakona Ivarssona. Prawnukiem tej pary był król Danii Eryk III Jagnię (zm. 1146).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

M. Hertmanowicz-Brzoza, K. Stepan, Słownik władców świata, Kraków 2005, s. 445, ISBN 83-7435-077-6