Saki (gmina Narew) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Saki
	wieś
	; Krzyż wotywny z XIX w. na środku wsi.
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Powiat	hajnowski
Gmina	Narew
Liczba ludności (2011)	17
Strefa numeracyjna	85
Kod pocztowy	17-210
Tablice rejestracyjne	BHA
SIMC	0036564
	Położenie na mapie Polski Saki
	Położenie na mapie województwa podlaskiego Saki
	Położenie na mapie powiatu hajnowskiego Saki
	Położenie na mapie gminy Narew Saki
	52°57′02″N 23°29′43″E/52,950556 23,495278
	Multimedia w Wikimedia Commons

Saki (białorus. Сакі^[6])– wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie hajnowskim, w gminie Narew^[5]^[7]. Leży nad rzeką Małynką.

Historia

Wieś założona została przez Saka – jednego z bojarów należących do służb bojarskich Aleksandra Chodkiewicza, któremu to w 1525 r. Zygmunt Stary nadał 22 służby bojarskie w Puszczy Błudowskiej. Sak osiedlił się nad rzeką Małunicą (dawna nazwa rzeki Małynka) po 1483 r. dając początek dzisiejszej wsi. Wspomina o tym Metryka Litewska z 1512 r. spisana w języku starobiałoruskim: (...) ludi naszy (...) Puszczu (...) Bludowskuju rozrobili i domy swoimi poselili. A na imia dey ludi: Iwanec Miloszewicz z bratieju na Hozdnicy, a Saka z bratom na Malunicy(...)^[8]. To od nazwiska założyciela pochodzi nazwa miejscowości.

Według Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności, przeprowadzonego w 1921 r., wieś Saki liczyła 22 domy i 125 mieszkańców (85 kobiet i 40 mężczyzn). Większość mieszkańców miejscowości, w liczbie 85 osób, zadeklarowała wówczas wyznanie prawosławne, pozostałe 40 osób zgłosiło wyznanie rzymskokatolickie. Podział religijny mieszkańców wsi pokrywał się z ich strukturą narodowo-etniczną, gdyż 85 mieszkańców podało narodowość białoruską, a pozostałych 40 polską. W okresie międzywojennym Saki znajdowały się w powiecie bielskim^[9].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa białostockiego.

O wsi

Prawosławni mieszkańcy wsi należą do parafii św. Michała Archanioła w pobliskiej Trześciance, a wierni kościoła rzymskokatolickiego do parafii pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Narwi^[10].

Inne

W 1987 we wsi Saki realizowano zdjęcia do filmu dokumentalnego Andrzej i Mania w reżyserii Tamary Sołoniewicz.

Turystyka

Przez Saki przebiega Szlak Świątyń Prawosławnych – szlak turystyczny promujący kulturę prawosławia na Północnym Podlasiu^[11].

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 120453
↑ Wieś Saki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-01-16] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1132 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ ^a ^b GUS. Wyszukiwarka TERYT
↑ Сакі, вёска. Radzima.net. [dostęp 2015-12-20].
↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ Józef Maroszek: Prawa i przywileje miasta i dóbr ziemskich Zabłufów XV-XVIII w.. Podlaska Biblioteka Cyfrowa, 1994. s. 45-46. [dostęp 2018-12-24].
↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych.. T. 17: Województwo białostockie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1924, s. 32 (23).
↑ Opis parafii na stronie diecezji
↑ Szlak Świątyń Prawosławnych. [w:] Atrakcje turystyczne gminy Narew [on-line]. Oficjalna Strona Internetowa Urzędu Gminy w Narwi. [dostęp 2016-04-22].

Bibliografia

Wiśniewski Jerzy, Zarys dziejów osadnictwa wiejskiego we wschodniej części województwa białostockiego do połowy XVII wieku [w:] Nawukowy Zbornik, Białystok 1964

Linki zewnętrzne

Opis wsi na stronach gminy Narew

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 120453

[pwl-2] Wieś Saki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-01-16] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[nsp-3] GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..

[poczta-4] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1132 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[teryt-5] GUS. Wyszukiwarka TERYT

[6] Сакі, вёска. Radzima.net. [dostęp 2015-12-20].

[roz-7] Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[8] Józef Maroszek: Prawa i przywileje miasta i dóbr ziemskich Zabłufów XV-XVIII w.. Podlaska Biblioteka Cyfrowa, 1994. s. 45-46. [dostęp 2018-12-24].

[Spis1921-9] Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych.. T. 17: Województwo białostockie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1924, s. 32 (23).

[par-10] Opis parafii na stronie diecezji

[11] Szlak Świątyń Prawosławnych. [w:] Atrakcje turystyczne gminy Narew [on-line]. Oficjalna Strona Internetowa Urzędu Gminy w Narwi. [dostęp 2016-04-22].

[2]

[3]

[4]

[5]

[1]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Wsie	Ancuty Białki Bruszkowszczyzna Chrabostówka Cimochy Cisy Doratynka Gorędy Gorodczyno Gorodzisko Gradoczno Hajdukowszczyzna Istok Iwanki Janowo Kaczały Kotłówka Koweła Koźliki Krzywiec Kutowa Lachy Łopuchówka Łosinka Makówka Narew Nowiny Odrynki Ogrodniki Podborowisko Przybudki Puchły Radźki Rohozy Rybaki Saki Soce Trześcianka Tyniewicze Małe Tyniewicze Duże Waniewo Waśki
Przysiółki	Skaryszewo Usnarszczyzna
Integralne części wsi	Ancuty-Kolonia Borek Chrenowe Chytry Rynek Długi Zakościuk Dziedziniec Ferma Glinica Góra Gramotne Hrudek Kamionka Kątek Kołodczyk Konczlanie Kruhły Las Michałowe Mikołajczykowe Morgi Mostowlanie Naddatki Nowinka Nowosiółka Pasowe Paszkowszczyzna Pawłoczki Piaski Pod Nowiny Pod Rzepiskami Podhorodysko Podłuże Podwaśki Popiele Praha Seredlanie Stawek Supronowe Swój Zakościuk Wyterebek Zabłocie Zamostocze Zapieczyska