Qdansk — Vikipediya

Qdansk
Qdansk
	Gdańsk; Gduńsk
Bayraq[d]	Gerb[d]
	54°20′53″ şm. e. 18°39′14″ ş. u.HGYO
Ölkə	Polşa;
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub	güm. 997
İlk məlumat	997
Sahəsi	266 ± 1 km²;
Mərkəzin hündürlüyü	11 m
Saat qurşağı	UTC+01:00; Mərkəzi Avropa vaxtı[d];
Əhalisi
Əhalisi	486.492 nəf. (2023);
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu	+48 58
Poçt indeksi	80-008–80-958
Nəqliyyat kodu	GD
Digər
	gdansk.pl
	Qdansk
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Qdansk (pol. Gdańsk [ˈgdaɲsk], kaşub Gduńsk, lat. Gedanum, Dantiscum, 1308-ci ildən 1466-cı ilə və 1793-cü ildən 1945-ci ilə qədər Dansiq alm. Danzig‎) adlanmışdır — Şimali Polşada təxminən 500 000 əhalisi olan şəhər. Qonşu Sopot və Qdınya ilə birgə ümumi əhalisi bir milyona yaxın Truymyasto (Üçlü şəhər) aqlomerasiyasına daxildir.

Qdansk – Baltik dənizində iri liman, sənaye mərkəzidir (xüsusilə neft-kimya və maşınqayırma (gəmiqayırma və gəmi təmiri sənayesi inkişaf edib) sənayesi).

İqtisadiyyat

Şəhərin sənaye rayonlarında gəmiqayırma, neft-kimya, kimya və qida sənayesi sahələri üstünlük təşkil edir. Elektronika, telekommunikasiya, maşınqayırma, kosmetika və əczaçılıq kimi yüksək texnoloji sektorların payı da durmadan yüksəlir. Kəhrəba emalı da yerli iqtisadiyyatın vacib hissəsidir. Belə ki, dünyada kəhrəba yataqlarının böyük bir hissəsi məhz Baltik dənizi sahillərində yerləşir. Pomor voyevodalığı, eləcə də Qdansk yay aylarında iri turizm mərkəzinə çevrilir, milyonlarla polyak və Avropa İttifaqının digər ölkələrinin vətəndaşları Baltik dənizi sahilindəki çimərliklərdə dincəlirlər.

Qdanskın iri şirkətləri:

Grupa Lotos — energetika
Energa Trading — energetika
GE Money Bank — maliyyə işi
Gdańska Stocznia Remontowa — gəmiqayırma
Elnord — energetika
Elektrociepłownie Wybrzeże — energetika
LPP — xırda ticarət
Polnord Energobudowa — tikinti şirkəti
Petrobaltic — energetika
Delphi — avtomobil hissələri
Intel — IT
IBM — IT
Fineos — IT
Wirtualna Polska — internet-xidmət
Arla Foods — qida sənayesi
Acxiom — IT
Kainos — IT
Dr. Oetker — qida sənayesi
Lufthansa Systems — IT
Compuware — IT
ZenSar Technologies — IT
SII — IT
Suruga Seiki — IT
Thomson Reuters — KİV
ThyssenKrupp Johann A. Krause — polad, texnika, mühüm mallar
Maersk Line — services & pick-up
First Data — maliyyə işi
Masterlease — maliyyə işi
Transcom WorldWide — autsorsinq biznes-emallar
Jysk — xırda ticarət
Meritum Bank — maliyyə işi
Glencore — xammal
Orlen Morena — energetika
Fosfory Ciech — kimya şirkəti
Crist — gəmiqayırma
Dr Cordesmeyer — un istehsalı
Hydrobudowa — tikinti şirkəti
Mercor — yanğından müdafiə sistemləri
Cognor — polad, texnika, mühüm mallar
Llentabhallen — polad konstruksiyalar
Atlanta Poland — qoz-fındıq və quru meyvələr idxalçısı
Ziaja — kosmetika və gözəllik salonları şirkəti
Stabilator — tikinti şirkəti
Skanska — tikinti şirkəti
Young Digital Planet — IT
Flügger — boya istehsalı
Satel — təhlükəsizlik sitemləri, IT
HD Heavy Duty — xırda ticarət
Dresser Wayne — xırda yanacaqdoldurma şəbəkəsi
Maersk Line — services & pick-up
First Data — maliyyə işi
Masterlease — maliyyə işi
Transcom WorldWide — autsorsinq biznes-emallar
Weyerhaeuser Cellulose Fibers — sellüloz liflərinin istehsalı (nəzərdə tutulub)
Sony Pictures Entertainment — mühasibat uçotu (nəzərdə tutulub)
Gdańsk Shipyard — gəmiqayırma
Stocznia Północna — gəmiqayırma

Nəqliyyat

Lex Valensa adına Qdansk hava limanı – Qdanskda yerləşən beynəlxalq hava limanı;
Qdansk limanı — Qdansk körfəzinin cənub sahilində, şəhərin hüdudları daxilində yerləşən liman;
Gdańsk Główny (PKP vağzal) — PKP Intercity и SKM xidmətləri göstərən əsas sərnişindaşıma dəmiryolu stansiyası;
Szybka Kolej Miejska — Truymyastoda şəhərlərarası nəqliyyat xidməti;
Avtobuslar və tramvaylar parkı ЗТМ Gdańsk (Zarząd Transportu Miejskiego w Gdańsku) ixtiyarındadır.
Obwodnica Trójmiejska — Qdınya, Sopot və Qdansk şəhərlərinin ətrafında dolanan xətt.

Qatar əsas Polşa şəhərlərilə, eləcə də qonşu vilayətlərlə əlaqəni təmin edir. A1 avtostradası Qdansk şəhərini və limanını ölkənin cənub sərhədləri ilə birləşdirir.

Qdansk cənuba doğru Polşa, Çexiya, Avstriya və Sloveniyadan keçib Xorvatiyanın Pula şəhərində yekunlaşan AvroVelo marşrutunun başlanğıc məntəqəsidir.

İdman

Qdanskda, eləcə də Truymyasto vilayətində çoxlu sayda məşhur peşəkar idman komandaları var. Həvəskar idmanla minlərlə qdansklı məşğul olur, idman fənni bütün təhsil ocaqlarında (ibtidai və orta məktəblərdə, universitetlərdə) tədris edilir. Şəhərin peşəkar futbol klubu Lexiyadır. 1945-ci ildə təsis edilən bu klub Polşa futbol çempionatının yüksək divizionunda oynayır. Klub ev oyunlarını keçirdiyi Lechii stadionunu 2012-ci ildə Ukraynayla yanaşı Polşada da keçiriləcək futbol üzrə Avropa çempionatı üçün tikilən PGE Arena stadionuna dəyişəcək.

Siyasət və yerli özünüidarəetmə

Müasir Qdansk Pomor voyevodalığı adlanan əyalətin mərkəzidir. Şəhər həm də Polşanın iqtisadi və adminstrativ həyatının əsas mərkəzlərindən biridir. Hakimiyyətin bir çox vacib dövlət və yerli orqanlarının – əyalət adminstrasiyasının, əyalət hökumətinin, Dövlət Xəzinəsi Agentliyinin, İstehlakçıları və Rəqabətin Müdafiəsi Agentliyinin, Regional Sosial Sığorta Şirkətinin, Apelyasiya məhkəməsinin, Adminstrativ Ali məhkəmənin şəhərdə şöbələri, baş ofisləri var.

Regional mərkəz

Qdansk voyevodası 1999-cu ildə genişləndirilmiş və keçmiş Slupski voyevodasının böyük bir hissəsi, Elblonq voyevodasının qərb hissəsi, Bıdqoş voyevodasının Xoynitse qəzası onun tərkibinə qatılmışdır.