Dolina Aleksandrowicka – Wikipedia, wolna encyklopedia

Dolina Aleksandrowicka i staw
Wylot wąwozu Zbrza do Doliny Aleksandrowickiej
Skała Krzywy Sąd

Dolina Aleksandrowicka – niewielka dolina rozcinająca Garb Tenczyński na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej w miejscowości Aleksandrowice. Ma długość 3 km i płaskie szerokie dno, które jest w dużym stopniu zabudowane. Dnem doliny prowadzi droga z Aleksandrowic do Kleszczowa. W wylocie doliny znajdują się 2 stawy[1], na jednym z nich jest wysepka porośnięta wierzbami. W porośniętych lasem zboczach doliny znajdują się skały wapienne, jednak w większości ukryte wśród drzew. Najbardziej znaną z nich i największą jest skała zwana Krzywym Sądem (lub Krzywosądem). Znajduje się w zachodnim zboczu, ma stromą ścianę kilkudziesięciometrowej wysokości i związana z nią jest legenda tłumacząca nazwę skały. W 2007 r. usunięto porastające ją chaszcze, dzięki czemu skała stała się widoczna, a dolina zyskała na atrakcyjności[2]. Skała ta, oraz znajdująca się niedaleko od niej na południe Głowa Słonia są atrakcyjnym obiektem wspinaczki skalnej[3]. Po 2000 r. udostępniono do wspinaczki trzy następne skały: Magiel, Kredens i Przystawka[4]. W środku doliny znajduje się stadion sportowy KS Topór Aleksandrowice założony w 2005 oraz Jurajski Raj.

Dolinę Aleksandrowicką wyżłobił płynący jej dnem od końca trzeciorzędu potok Aleksandrówka. Początkowo żłobił on miękkie utwory miocenu tworzące góry pokład, później twardsze podłoże wapienne z okresu jury. W niektórych miejscach doliny znajdują się odsłonięcia wapienne. Twardsze podłoże skutkuje tym, że zbocza w nim wyżłobione są bardziej strome. Dolina znajduje się na terenie Tenczyńskiego Parku Krajobrazowego. W celu udostępnienia turystom najbardziej atrakcyjnych jej miejsc przygotowano parking i wyznakowano ścieżkę dydaktyczną prowadzącą grzbietem prawego zbocza doliny. Porasta go las typu grąd. Oprócz grabów rosną w nim lipy drobnolistne, dęby, klony, jawory, sosny. Z rzadkich i chronionych roślin występują: lilia złotogłów, wawrzynek wilczełyko, kruszczyk szerokolistny, bluszcz pospolity, rojnik pospolity, marzanka wonna, kopytnik pospolity, konwalia majowa. Na dnie doliny znajdują się pomniki przyrody. Są to 4 dorodne okazy dębów szypułkowych i jeden klon pospolity w parku podworskim[5].

Orograficznie prawe zbocza Doliny Aleksandrowickiej tworzy porośnięte lasem wzgórza Zachruście ze skałami Krzywy Sąd i Głowa Słonia[6]. W jego zboczach znajdują się trzy jaskinie: Jaskinia w Wąwozie Aleksandrowickim Pierwsza, Jaskinia w Wąwozie Aleksandrowickim Druga, Jaskinia w Wąwozie Aleksandrowickim Trzecia i trzy schroniska: Grota w Aleksandrowicach, Nora w Aleksandrowicach i Rura w Aleksandrowicach[7]. Prawe zbocza tworzą wzniesienia Pękacz i Winna Góra. Wcina się w nie wąwóz Zbrza o stromych lessowych ścianach[6].

W górnej części Dolina Aleksandrowicka przechodzi w porośnięty lasem Wąwóz Kleszczowski[6].

Szlaki turystyczne

[edytuj | edytuj kod]
szlak turystyczny czarny szlak turystyczny: Morawica – Aleksandrowice – Pękaczwąwóz ZbrzaLas Zabierzowski (skrzyżowanie ze szlakiem niebieskim)
ścieżka dydaktyczna: Aleksandrowice – Podskale – Krzywy Sąd – Dolina Aleksandrowicka – Aleksandrowice

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Jura Krakowsko-Częstochowska. Informator turystyczny, Ogrodzieniec: Związek Gmin Jurajskich, 2018, ISBN 978-83-947430-8-6.
  2. Szlaki turystyczne Małopolski. Dolina Aleksandrowicka [online] [dostęp 2019-03-30].
  3. Grzegorz Rettinger, Jura południowa. Przewodnik wspinaczkowy, Kraków: wspinanie.pl, 2020, ISBN 978-83-987425-6-6.
  4. Grzegorz Rettinger, Jura Południowa: przewodnik wspinaczkowy, wyd. 5, Kraków: RING, 2024, ISBN 978-83-956983-0-9.
  5. Na podstawie tablic informacyjnych ścieżki dydaktycznej.
  6. a b c Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2019-03-30].
  7. Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny [dostęp 2019-03-30].