French
DeutschPeter Stadlen – Wikipedia, wolna encyklopedia
| Data i miejsce urodzenia | 14 lipca 1910 |
|---|---|
| Pochodzenie | |
| Data i miejsce śmierci | 21 stycznia 1996 |
| Instrumenty | |
| Gatunki | |
| Zawód | |
| Odznaczenia | |
 | |
Peter Stadlen (ur. 14 lipca 1910 w Wiedniu, zm. 21 stycznia 1996 w Londynie)[1] – brytyjski pianista, krytyk muzyczny i pedagog austriackiego pochodzenia.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Studiował w Akademisches Gymnasium i w Konserwatorium Wiedeńskim, gdzie jego głównymi nauczycielami byli Paul Weingarten (fortepian), Joseph Marx i Max Springer (kompozycja) oraz Alexander Wunderer (dyrygentura). Studiował także filozofię na Uniwersytecie Wiedeńskim. W latach 1929–1933 podjął studia w berlińskiej Hochschule für Musik pod kierunkiem Leonida Kreutzera (fortepian), Josefa Gmeindla (kompozycja) i Juliusa Prüwera (dyrygentura)[1][2].
W 1934 rozpoczął karierę pianisty koncertowego. Specjalizował się we współczesnej muzyce fortepianowej, zwłaszcza w twórczości kompozytorów należących do drugiej szkoły wiedeńskiej. Koncertował w Holandii, Belgii, Francji, Włoszech, Wielkiej Brytanii i Szwajcarii. W 1937 dał prawykonanie Wariacji op. 27 na fortepian Antona Weberna, a podczas Biennale w Wenecji w tymże roku dyrygował wykonaniem Suity op. 29 na septet Schönberga, grając równocześnie partię fortepianową[1][2][3].
W 1938 po anschlussie wyemigrował do Wielkiej Brytanii, gdzie koncertował do 1940, kiedy to został internowany i na dwa lata deportowany do Australii[2][3]. Po powrocie do Londynu występował z Yehudim Menuhinem i Ralphem Vaughanem Williamsem; był też współzałożycielem Anglo-Austrian-Music-Society[3]. Od 1943 regularnie nagrywał dla BBC i był autorem kilku programów o muzyce współczesnej[2]. W 1946 przyjął obywatelstwo brytyjskie[3][4].
Po wojnie wznowił karierę pianistyczną odbywając kilka europejskich tournée, podczas których wprowadził do sal koncertowych szereg ważnych utworów dodekafonicznych, m.in. Koncert fortepianowy Schönberga oraz Die vier Temperamente i Konzertmusik op. 49 Paula Hindemitha[1][4]. W latach 1947–1951 prowadził klasę fortepianu podczas Międzynarodowych Letnich Kursów Nowej Muzyki w Darmstadcie[1][2][3]; wśród jego uczniów był m.in. Hans Werner Henze[3].
W 1956 ze względów zdrowotnych zakończył karierę pianistyczną i zajął się działalnością publicystyczną i pedagogiczną. Od 1959 do emerytury, na którą przeszedł w 1986 był krytykiem muzycznym „The Daily Telegraph” (od 1977 głównym krytykiem)[1][4]. W swoich pismach krytycznych, zwłaszcza dotyczących muzyki współczesnej, wyrażał wielkie rozczarowanie serializmem[1]. W latach 1965–1969 wykładał na University of Reading i All Souls College w Oksfordzie[2][3][4]. Odznaczony medalem Schönberga (1952)[1][2] i Krzyżem Honorowym za Naukę i Sztukę I Klasy (1984)[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h
Stanley Sadie: Stadlen, Peter. [w:] Oxford Music Online. Grove Music Online [on-line]. 2001-01-20. [dostęp 2020-03-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-29)]. via Oxford University Press. (ang.). - ↑ a b c d e f g Peter Stadlen. [w:] Royal College of Music [on-line]. [dostęp 2020-03-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-29)]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Stadlen, Peter. [w:] Oesterreichisches Musiklexikon online [on-line]. 23-04-2018. [dostęp 2020-03-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-29)]. (niem.).
- ↑ a b c d Bayan Northcott: Obituary: Peter Stadlen. [w:] The Independent [on-line]. 23-01-1996. [dostęp 2020-03-29]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Peter Stadlen w bazie AllMusic (ang.)
- Peter Stadlen w bazie Discogs.com (ang.)