Jan Tausinger – Wikipedia, wolna encyklopedia

Jan Tausinger
Data i miejsce urodzenia

1 listopada 1921
Piatra Neamț

Pochodzenie

czeskie

Data i miejsce śmierci

29 lipca 1980
Praga

Gatunki

muzyka poważna, muzyka współczesna

Zawód

kompozytor, dyrygent

Jan Tausinger (ur. 1 listopada 1921 w Piatra Neamț, zm. 29 lipca 1980 w Pradze[1][2]) – czeski kompozytor i dyrygent.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Początkowo studiował w Akademii Muzycznej w Bukareszcie, gdzie jego nauczycielami byli Dimitrie Cuclin (dyrygentura) oraz Mihail Jora i Alfred Mendelsohn (kompozycja)[1][2]. Po uzyskaniu w 1947 roku dyplomu przeniósł się do Pragi, gdzie w latach 1948–1952 studiował dyrygenturę na Wydziale Muzycznym Akademii Sztuk Scenicznych u Karela Ančerla, a także pobierał lekcje kompozycji u Aloisa Háby i Pavla Bořkovca[1][2]. W latach 1952–1958 był dyrektorem konserwatorium w Ostrawie, dyrygował też orkiestrami radiowymi w Ostrawie, Pilźnie i Bukareszcie[1][2]. W 1964 roku uczestniczył w Międzynarodowych Letnich Kursach Nowej Muzyki w Darmstadcie[1]. W latach 1969–1971 i 1976–1980 był naczelnym redaktorem muzycznym radia czechosłowackiego[1]. Od 1971 do 1975 roku pełnił funkcję dyrektora Konserwatorium w Pradze[1].

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]

W początkowym okresie swojej twórczości podporządkowywał się nakazom socrealizmu[1]. Przełom stylistyczny w jego muzyce nastąpił dopiero po zetknięciu się z zachodnią awangardą podczas kursów darmsztadzkich[1]. Za kantatę Ave Maria (1972) otrzymał I lokatę na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu[1].

Wybrane kompozycje

[edytuj | edytuj kod]

(na podstawie materiałów źródłowych[1][2])

Utwory orkiestrowe

  • Suita w dawnym stylu (1946–1947)
  • I Symfonia „Oswobodzenie” (1952)
  • Koncert skrzypcowy (1962–1963)
  • Confrontazione I–II (1964)
  • Concertino meditazione na altówkę i zespół kameralny (1965)
  • Praeludium, Sarabande i Postludium na instrumenty dęte, harfę, fortepian i perkusję (1967)
  • Musica evolutiva na orkiestrę kameralną (1967)
  • Improwizacja „Hommage à J.S. Bach” na fortepian i orkiestrę (1970)
  • Sinfonia slovacca (1979)

Utwory kameralne

  • Sonata na skrzypce i fortepian (1954)
  • Partita na altówkę i fortepian (1957–1958)
  • 2 tria smyczkowe (I 1960, II 1965)
  • 4 kwartety smyczkowe (I 1961, II 1966, III 1970, IV „Struktury” 1972)
  • Colloquium na 4 instrumenty dęte (1964)
  • Trio na skrzypce, altówkę i gitarę (1965)
  • Le avventure na flet i harfę (1965)
  • Canto di speranza na kwintet fortepianowy (1965)
  • Happening na trio fortepianowe (1966)
  • De rebus musicalibus na flet, klarnet basowy, wibrafon, fortepian i perkusję (1967)
  • Sonatina emancipata na trąbkę i fortepian (1967)
  • Kwintet na instrumenty dęte blaszane (1968)
  • Hommage à Ladislav Černý na altówkę i fortepian (1971)
  • suita „On revient toujours...” na skrzypce i fortepian (1974)
  • sonatina „Comme il faut” na obój i fortepian (1974)
  • Hukvaldy Nonet (1974)
  • sonata-suita „Au dernier amour...” na wiolonczelę i fortepian (1974–1975)
  • Non-isosceles na flet, wiolonczelę i fortepian (1975)
  • Sonata na klarnet i fortepian (1975)
  • 4 Evocations na flet, altówkę, wiolonczelę i fortepian (1976)
  • II nonet Szkice (1976)
  • III nonet Reminiscencje (1976)
  • Sekstet na kwintet dęty i fortepian (1976)
  • 7 mikrochromofonii na klarnet, altówkę i fortepian (1977)
  • 4 odstíny na flet, harfę, skrzypce, altówkę i wiolonczelę (1978)

Utwory fortepianowe

  • Sonata (1948–1950)
  • 10 suit dodekafonicznych (1970)

Utwory na chór a cappella

  • Kantáta o Klementu Gottwaldovi (1952)
  • Žně (1963)
  • Vrh kostek (1979)

Utwory wokalno-instrumentalne

  • Čmáranice pro nebi na sopran, flet, klarnet basowy, fortepian i perkusję (1967)
  • Noc na sopran, chór, orkiestrę i gitarę (1967)
  • Správná věc na tenora, baryton, chór i orkiestrę (1967)
  • Duetti compatibili: Zerot Point na sopran i altówkę (1971)
  • Ave Maria na recytatora, sopran i orkiestrę (1972)
  • Sinfonia bohemica na bas, chór męski, trąbkę, klawesyn i orkiestrę (1973–1975)
  • Výchozí bod na sopran i 2 skrzypiec (1980)

Opera

  • Ošklivá přihoda (1969)

Balet

  • Dlouhá noc (1966)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h i j k Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 11. Część biograficzna t–v. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2009, s. 45–46. ISBN 978-83-224-0905-3.
  2. a b c d e Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 6 Stre–Zyli. New York: Schirmer Books, 2001, s. 3591. ISBN 0-02-865571-0.