Strażnica WOP Strzyżów – Wikipedia, wolna encyklopedia

Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Strzyżów – zlikwidowany podstawowy pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną na granicy polsko-radzieckiej.

Strażnica została sformowana w 1945 w strukturze 32 komendy odcinka jako 148 strażnica WOP (Strzyżów)^[1] o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego^[2].

W 1945 na początku 1946 32 komenda odcinka wraz ze strażnicami stacjonowała w Hrubieszowie. 15 stycznia 1946 148 strażnica WOP wystawiła ze swojego składu pierwsze patrole^[3].

22 maja 1946 wyjechała na granicę obsada 148 strażnicy WOP i objęła służbę na przejściu granicznym zorganizowanym pod Uściługiem^[3].

W związku z reorganizacją oddziałów WOP, 24 kwietnia 1948 148 strażnica OP została włączona w struktury 25 batalionu OP w Hrubieszowie, a 1 stycznia 1951 233 batalionu WOP w Hrubieszowie^[4][5].

Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic^[a]., a strażnica WOP Strzyżów III kategorii otrzymała nr 144 w skali kraju^[7] i była w strukturach 233 batalionu WOP w Hrubieszowie^[8].

Reorganizacja, jaką przechodziły Wojska Ochrony Pogranicza w czerwcu 1956, doprowadziły do likwidacji 23 Brygady i podległych jej pododdziałów. W miejsce zniesionej jednostki utworzono dwie samodzielne: Grupę Manewrową Wojsk Ochrony Pogranicza Tomaszów (Chełm) Lubelski i Samodzielny Oddział Zwiadowczy WOP Chełm do którego została włączona Placówka WOP Strzyżów^[9]. 1 maja 1957, na bazie Grupy Manewrowej i Samodzielnego Oddziału Zwiadowczego WOP zorganizowano 23 Chełmski Oddział WOP^[b] a od 1959 nadano 23 Oddziałowi nazwę regionalną: 23 Chełmski Oddział WOP^[c][9].

W 1961 Placówkę Wojsk Ochrony Pogranicza Strzyżów przeniesiono do Hrubieszowa i na jej bazie utworzona została Placówka WOP Hrubieszów^[9].

W 1960 3 placówka WOP Strzyżów ochraniała odcinek 8755 m granicy państwowej:

• Od znaku granicznego nr 879 do znaku gran. nr 979.

• 147 strażnica WOP Matcze ⇔ 149 strażnica WOP Kosmów – 1946
• 147 strażnica OP Skryhiczyn ⇔ 149 strażnica OP Kryłów – 24.04.1948
• 147 strażnica WOP Stryhiczyn ⇔ 148a strażnica WOP Czumów – 01.01.1951
• 143 strażnica WOP Wieniawa ⇔ 144 strażnica WOP Czumów – 1954
• 4 placówka WOP Dorohusk ⇔ 2 placówka WOP Dołhobyczów – 01.01.1960.

• por. Mieczysław Kręglicki (15.02.1952–10.12.1952)^[10].

• HenrykH. Dominiczak HenrykH., Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985, Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985 .
• JerzyJ. Prochwicz JerzyJ., Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965, Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011, ISBN 978-83-7726-027-2 .
• Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945–1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
• Archiwum Straży Granicznej, DWOP sygn. 2825/1. Rejestr główny jednostek WOP.
• ASGran.Historia Chełmskiego Oddziału Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1955. Chełm 1956
• Archiwum SGr., DWOP, sygn. 217/143, Wykazy dyslokacyjne Wojsk Ochrony Pogranicza 1946. Wykaz strażnic i miejsc ich rozlokowania adresowany do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i Ministerstwa Spraw Zagranicznych z 4 maja 1946.
• Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954.