Rekordy lotów kosmicznych – Wikipedia, wolna encyklopedia

Artykuł ten stanowi spis rekordów dotyczących lotów kosmicznych. Większość z nich dotyczy ludzkich lotów załogowych, ale znajdują się tutaj też rekordy w lotach bezzałogowych, a także z załogami zwierzęcymi.

Najdłuższy pojedynczy pobyt człowieka w kosmosie

[edytuj | edytuj kod]
  • Walerij Polakow, który wystartował 8 stycznia 1994 roku w ramach misji Sojuz TM-18, pozostał na pokładzie stacji kosmicznej Mir przez 437,7 dnia, w czasie których okrążył Ziemię 7075 razy i przebył 300 765 000 km. Misja zakończyła się 22 marca 1995 – Polakow powrócił na Ziemię na pokładzie Sojuza TM-20.

Najdłuższy nieprzerwany pobyt w kosmosie

[edytuj | edytuj kod]
  • ZSRR i Rosja jako jego spadkobierca utrzymywali ciągłą obecność załogi w kosmosie od startu misji Sojuz TM-8 5 września 1989 do lądowania Sojuza TM-29 28 sierpnia 1999 – łącznie 3644 dni (zabrakło 8 dni do 10 lat). Związek Radziecki i Rosja wystrzelili w tym czasie 22 załogowe pojazdy w ramach programu Sojuz, z których wszystkie dokowały do stacji Mir. Dodatkowo, do stacji tej w latach 1995-1998 9 razy dokowały amerykańskie promy kosmiczne Atlantis, Endeavour i Discovery, zostawiając lub odbierając pasażerów osiem razy.
  • Stany Zjednoczone i Rosja wspólnymi siłami utrzymują obecność człowieka w przestrzeni kosmicznej od 31 października 2000 roku, kiedy to wystrzelony został Sojuz TM-31 z misją zadokowania do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.

Najdłuższy samotny lot

[edytuj | edytuj kod]
  • Walerij Bykowski spędził samotnie 4 dni, 23 godziny i 7 minut na pokładzie pojazdu Wostok 5 w dniach 14–19 czerwca 1963. Rekord długości lotu został pobity przez załogę Gemini 5 w sierpniu 1965 roku, ale rekord lotu samotnego został niepobity do dzisiaj.

Najdłuższy pojedynczy lot psa

[edytuj | edytuj kod]
  • Psy Wietierok i Ugolok zostały wystrzelone przez Rosjan 22 lutego 1966 roku na pokładzie statku Kosmos 110 i spędziły na orbicie 22 dni, po których, 16 marca 1966, wylądowały.

Najdłuższy pobyt na powierzchni Księżyca

[edytuj | edytuj kod]
  • Eugene Cernan i Harrison Schmitt w ramach misji Apollo 17 spędzili na Księżycu 74 godziny 59 minut i 40 sekund od chwili wylądowania 11 grudnia do startu 14 grudnia 1972 roku, trzykrotnie wychodząc na jego powierzchnię (łącznie na ponad 22 godziny).

Najodleglejszy lot załogowy

[edytuj | edytuj kod]
  • Załoga Apollo 13Jim Lovell, Fred Haise i John Swigert, w czasie lotu nad niewidoczną stroną Księżyca, 254 km od jego powierzchni, znajdowali się 400 171 km od Ziemi. Rekord ten został ustanowiony o godzinie 0:21 UTC 15 kwietnia 1970 roku.

Największa odległość od Ziemi misji nieksiężycowych

[edytuj | edytuj kod]

Najszybsze

[edytuj | edytuj kod]

Najwięcej lotów

[edytuj | edytuj kod]

* Urodzony w Kostaryce; posiada honorowe kostarykańskie obywatelstwo

* Podwójne obywatelstwo

  • Anatolij Sołowjow, 16 spacerów trwających łącznie 77 godzin 41 minut (co jest także rekordem łącznego czasu trwania spacerów)

Osiągnięcia w załogowych lotach kosmicznych

[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze Osoba Pojazd Kraj Data
Lot kosmiczny
Lot orbitalny
Jurij Gagarin Wostok 1  ZSRR 12 kwietnia 1961
Lot suborbitalny Alan Shepard Freedom 7  Stany Zjednoczone 5 maja 1961
Lot trwający dzień Gierman Titow Wostok 2  ZSRR 6 - 7 sierpnia 1961
Podwójny lot
Dwóch ludzi w kosmosie
Andrijan Nikołajew
Pawło Popowicz
Wostok 3
Wostok 4
 ZSRR 12 sierpnia 1962-
15 sierpnia 1962
Kobieta w kosmosie
Cywil w kosmosie
Walentina Tierieszkowa Wostok 6  ZSRR 16 czerwca 1963-
19 czerwca 1963
Lot suborbitalny w pojeździe skrzydłowym Joe Walker X-15  Stany Zjednoczone 19 lipca 1963
Osoba dwukrotnie w kosmosie Joe Walker X-15
Loty 90 i 91
 Stany Zjednoczone 22 sierpnia 1963
Trzyosobowy pojazd kosmiczny Władimir Komarow
Konstantin Fieoktistow
Boris Jegorow
Woschod 1  ZSRR 12 października 1964-
13 października 1964
Dwuosobowy pojazd kosmiczny Paweł Bielajew
Aleksiej Leonow
Woschod 2  ZSRR 18 marca 1965-
19 marca 1965
Spacer kosmiczny Aleksiej Leonow Woschod 2  ZSRR 18 marca 1965
Manewry orbitalne (zmiana orbity) Virgil Grissom, John W. Young Gemini 3  Stany Zjednoczone 23 marca 1965
Osoba, która odbyła dwa loty orbitalne Gordon Cooper Faith 7
Gemini 5
 Stany Zjednoczone 15 maja 1963-
16 maja 1963
21 sierpnia 1965-
29 sierpnia 1965
Ludzie, którzy spędzili tydzień w kosmosie Gordon Cooper
Pete Conrad
Gemini 5  Stany Zjednoczone 21 sierpnia 1965-
29 sierpnia 1965
Spotkanie na orbicie i wspólny lot dwóch statków obok siebie
Czterech ludzi w kosmosie
Frank Borman, James Lovell
Walter Schirra, Thomas Stafford
Gemini 7
Gemini 6A
 Stany Zjednoczone 15 grudnia 1965-
16 grudnia 1965
Dokowanie w kosmosie Neil Armstrong
David Scott
Gemini 8 i Agena  Stany Zjednoczone 16 marca 1966
Połączenie z dwoma pojazdami John W. Young
Michael Collins
Gemini 10 z Ageną 10 i Ageną 8  Stany Zjednoczone 19 lipca 1966
20 lipca 1966
Orbitowanie wokół Księżyca Frank Borman
James Lovell
Bill Anders
Apollo 8  Stany Zjednoczone 24 grudnia 1968-
25 grudnia 1968
Dwuosobowy spacer kosmiczny; wymiana załogi na orbicie Aleksiej Jelisiejew
Jewgienij Chrunow
Sojuz 4
Sojuz 5
 ZSRR 16 stycznia 1969
Lądowanie na Księżycu Neil Armstrong
Buzz Aldrin
Apollo 11  Stany Zjednoczone 20 lipca 1969
Pięciu ludzi jednocześnie w kosmosie Gieorgij Szonin, Walerij Kubasow
Anatolij Filipczenko, Władisław Wołkow, Wiktor Gorbatko
Sojuz 6
Sojuz 7
 ZSRR 12 października 1969-
13 października 1969
Potrójny lot kosmiczny
Siedmiu ludzi w kosmosie
Szonin, Kubasow
Filipczenko, Wołkow, Gorbatko
Władimir Szatałow, Aleksiej Jelisiejew
Sojuz 6
Sojuz 7
Sojuz 8
 ZSRR 13 października 1969-
16 października 1969
Ludzie, którzy spędzili dwa tygodnie w kosmosie Andrijan Nikołajew
Witalij Siewastjanow
Sojuz 9  ZSRR 1 czerwca 1970-
19 czerwca 1970
Załogowa stacja orbitalna Gieorgij Dobrowolski
Wiktor Pacajew
Władisław Wołkow
Sojuz 11 zadokowany do Salut 1  ZSRR 7 czerwca 1971-
29 czerwca 1971
Śmierć podczas misji kosmicznej Władimir Komarow Sojuz 1  ZSRR 24 kwietnia 1967
Śmierć w przestrzeni kosmicznej Gieorgij Dobrowolski
Wiktor Pacajew
Władisław Wołkow
Sojuz 11  ZSRR 29 czerwca 1971
Ludzie na orbicie cztery tygodnie Pete Conrad
Joseph Kerwin
Paul Weitz
Skylab 2  Stany Zjednoczone 25 maja 1973-
22 czerwca 1973
Ludzie na orbicie przez osiem tygodni Alan Bean
Jack Lousma
Owen Garriott
Skylab 3  Stany Zjednoczone 28 lipca 1973-
25 września 1973
Ludzie na orbicie przez dwanaście tygodni Gerald Carr
William Pogue
Edward Gibson
Skylab 4  Stany Zjednoczone 16 listopada 1974-
8 lutego 1974
Załoga odwiedzająca obsadzoną stację kosmiczną Władimir Dżanibekow, Oleg Makarow Sojuz 27 odwiedził załogę Salut 6 EO-1  ZSRR 10 stycznia 1978-
16 stycznia 1978
Nieradziecki i nieamerykański obywatel w kosmosie Vladimír Remek Sojuz 28  Czechosłowacja 2 marca 1978-
10 marca 1978
Ludzie na orbicie przez 19 tygodni
(4 miesiące)
Władimir Kowalonok, Aleksandr Iwanczenkow Salut 6 EO-2, Sojuz 29-Sojuz 31  ZSRR 15 czerwca 1978-
2 listopada 1978
Ludzie na orbicie przez 26 tygodni
(6 miesięcy)
Leonid Popow, Walerij Riumin Salut 6 EO-4, Sojuz 35-Sojuz 37  ZSRR 9 kwietnia 1980-
11 października 1980
Osoba podróżująca czterema różnymi rodzajami pojazdów kosmicznych John W. Young STS-1  Stany Zjednoczone 12 kwietnia 1981
Czteroosobowy lot kosmiczny
w jednym pojeździe
Vance Brand, Robert F. Overmyer
Joseph P. Allen, William B. Lenoir
STS-5  Stany Zjednoczone 11 listopada 1982-
16 listopada 1982
Pięcioosobowy lot kosmiczny
w jednym pojeździe
Kobieta-obywatel USA w kosmosie
Robert L. Crippen, Frederick H. Hauck
John M. Fabian, Sally K. Ride, Norman E. Thagard
STS-7  Stany Zjednoczone 18 czerwca 1983-
24 czerwca 1983
Sześcioosobowy lot kosmiczny
w jednym pojeździe
John W. Young, Brewster H. Shaw
Owen K. Garriott, Robert A. Parker, Ulf Merbold , Byron K. Lichtenberg
STS-9  Stany Zjednoczone
 RFN
28 listopada 1983-
8 grudnia 1983
Spacer kosmiczny bez uwięzi Bruce McCandless II STS-41-B  Stany Zjednoczone 7 lutego 1984
Osiem osób w kosmosie bez dokowania Oleg At´kow, Vance Brand, Robert L. Gibson, Leonid Kizim, Bruce McCandless II, Ronald McNair, Władimir A. Sołowjow, Robert L. Stewart Salut 7 EO-3, Sojuz T-10, STS-41-B  ZSRR
 Stany Zjednoczone
8 lutego 1984-
11 lutego 1984
Jedenaście osób w kosmosie bez dokowania Oleg Atkow, Robert L. Crippen, Terry J. Hart, Leonid Kizim, Jurij Małyszew, George Nelson, Francis Scobee, Rakesh Sharma, Władimir A. Sołowjow, Giennadij Striekałow, James van Hoften STS-41-C, Salut 7 EO-3, Sojuz T-10-Sojuz T-11  ZSRR
 Stany Zjednoczone
6 kwietnia 1984-
11 kwietnia 1984
Cztery spacery kosmiczne w ramach jednej misji Leonid Kizim, Władimir Sołowjow Salut 7  ZSRR 26 kwietnia 1984-
18 maja 1984
Ludzie w kosmosie przez 33 tygodnie
(7 miesięcy)
Leonid Kizim, Władimir Sołowjow, Oleg At´kow Salut 7 EO-3, Sojuz T-10-Sojuz T-11  ZSRR 8 lutego 1984-
2 października 1984
Siedmioosobowy lot kosmiczny
w jednym pojeździe
Robert L. Crippen, Jon A. McBride
Kathryn D. Sullivan, Sally K. Ride, David C. Leestma, Marc Garneau Kanada, Paul D. Scully-Power
STS-41-G  Stany Zjednoczone
 Kanada
5 października 1984-
13 października 1984
Częściowa wymiana załogi na stacji orbitalnej Aleksandr Wołkow i Władimir Wasiutin zastąpili Władimira Dżanibekowa Sojuz T-14, Salut 7  ZSRR 17 września 1985-
26 września 1985
Ośmioosobowy lot kosmiczny
w jednym pojeździe
Henry W. Hartsfield, Steven R. Nagel
Bonnie J. Dunbar, James F. Buchli, Guion S. Bluford, Reinhard Furrer , Ernst Messerschmid , Wubbo Ockels Holandia
STS-61-A  Stany Zjednoczone
 RFN
 Holandia
30 października 1985-
6 listopada 1985
Lot pomiędzy dwiema stacjami kosmicznymi Leonid Kizim
Władimir Sołowjow
Sojuz T-15 z Mira na Salut 7  ZSRR 5 maja 1986-
6 maja 1986
Całkowita wymiana załogi na stacji kosmicznej Władimir Titow i Musa Manarow zastąpili Jurija Romanienko i Aleksandra Aleksandrowa Sojuz TM-4-Sojuz TM-2, Sojuz TM-3, na Mira  ZSRR 21 grudnia 1987-
29 grudnia 1987
Ludzie na orbicie przez 52 tygodnie
(12 miesięcy)
Władimir Titow, Musa Manarow Mir EO-3, Sojuz TM-4-Sojuz TM-6  ZSRR 21 grudnia 1987-
21 grudnia 1988
Dwunastu ludzi w kosmosie bez dokowania Prom: Vance Brand, Samuel Durrance, Guy S. Gardner, Jeffrey A. Hoffman, John M. Lounge, Ronald Parise, Robert A. Parker
Sojuz i Sojuz/Mir: Musa Manarow, Wiktor Afanasjew, Toyohiro Akiyama
Mir: Giennadij Manakow, Giennadij Striekałow
STS-35, Mir EO-7, Sojuz TM-10-Sojuz TM-11  ZSRR
 Stany Zjednoczone
 Japonia
2 grudnia 1990-
10 grudnia 199]
Trzyosobowy spacer kosmiczny Pierre J. Thuot, Richard J. Hieb
Thomas D. Akers
STS-49  Stany Zjednoczone 13 maja 1992
Trzynaście osób w kosmosie bez dokowania Prom: Steve Oswald, William Gregory, John Grunsfeld, Wendy Lawrence, Tammy Jernigan, Sam Durrance, Ron Parise
Mir: Aleksandr Wiktorienko, Jelena Kondakowa, Walerij Polakow

Sojuz/Mir: Norman E. Thagard, Władimir Dieżurow, Giennadij Striekałow

STS-67, Mir, Sojuz TM-20, Sojuz TM-21  Stany Zjednoczone
 Rosja
14 marca 1995-
18 marca 1995
Dziesięć osób w jednym pojeździe z dokowaniem Robert L. Gibson, Charles J. Precourt, Ellen Baker, Bonnie J. Dunbar, Gregory J. Harbaugh, Anatolij Sołowjow, Nikołaj Budarin, Norman E. Thagard, Władimir Dieżurow, Giennadij Striekałow STS-71, Mir, Sojuz TM-21  Stany Zjednoczone
 Rosja
29 czerwca 1995-
4 lipca 1995
Osoba siedem razy w kosmosie Jerry L. Ross STS-110  Stany Zjednoczone 19 kwietnia 2002
Prywatnie ufundowany pojazd załogowy w kosmosie Mike Melvill SpaceShipOne flight 15P  Stany Zjednoczone 21 czerwca 2004
Cztery spacery kosmiczne jednej osoby w czasie jednej misji Robert Curbeam STS-116  Stany Zjednoczone 12 grudnia 2006-
18 grudnia 2006

Łączny czas w kosmosie

[edytuj | edytuj kod]
  • Siergiej Krikalow przebywał najdłużej ze wszystkich ludzi w kosmosie: 803 dni, 9 godzin i 39 minut. Na czas ten złożyło się sześć lotów kosmicznych w latach 1988-2005, podczas których przebywał w ramach stałych załóg między innymi na stacjach kosmicznych Mir i ISS. Krikalow nie jest już aktywnym zawodowo astronautą.
  • Spośród aktywnych astronautów najdłuższy łączny pobyt w kosmosie ma Aleksandr Kaleri, który w latach 1992-2011 przebywał w Kosmosie przez 769 dni, 6 godzin i 35 minut w trakcie pięciu lotów kosmicznych[1].

Łącznie załogowe loty kosmiczne według kraju

[edytuj | edytuj kod]
Pozycja Kraj Łącznie osobodni
1  ZSRR/ Rosja 17 421,32
2  Stany Zjednoczone 10 036,30*
3  Niemcy 481,24
4  Francja 384,67
5  Wielka Brytania 381,65*
6  Kanada 121,57
7  Japonia 102,15
8  Włochy 71,12
9  Szwajcaria 42,50
10  Belgia 19,79
11  Hiszpania 18,88
12  Holandia 17,90
13  Izrael 15,93
14  Ukraina 15,69
15  Bułgaria 11,91
16  Chiny 10,519
17  Południowa Afryka 9,893
18  Brazylia 9,888
19  Syria 8,91
20  Afganistan 8,85
21  Czechosłowacja 7,93
22  Austria 7,928
23  Kazachstan 7,925
24  Polska 7,919
25  Słowacja 7,914
26  Indie 7,903
27  Węgry 7,865
28  Kuba 7,863
29  Mongolia 7,863
30  Wietnam 7,862
31  Rumunia 7,862
32  Arabia Saudyjska 7,069
33  Meksyk 6,878
Stan na 8 kwietnia 2006
* Michael Foale, posiadający podwójne obywatelstwo, został wliczony do obu krajów.

Ważniejsze wydarzenia lotów bezzałogowych

[edytuj | edytuj kod]
Ciało niebieskie Pojazd Wydarzenie Kraj Data
Ziemia A4/V2 Pierwszy lot kosmiczny  III Rzesza 3 października 1942
Ziemia Sputnik 1 Pierwszy sztuczny satelita na orbicie  ZSRR 4 października 1957
Ziemia Vanguard 1 Najstarszy satelita pozostający na orbicie – z obliczeń wynika, że pozostanie na niej jeszcze 240 lat. Ostatnia transmisja z tego satelity została odebrana w maju 1964  Stany Zjednoczone 17 marca 1958
Księżyc Łuna 1 Pierwszy przelot w pobliżu; odległość – 5995 km  ZSRR 4 stycznia 1959
Księżyc Łuna 2 Pierwsze zderzenie  ZSRR 14 września 1959
Ziemia Discoverer 13 Pierwszy satelita ściągnięty z orbity  Stany Zjednoczone 10 sierpnia 1960
Wenus Wenera 1 Pierwszy przelot w pobliżu; odległość – 100 000 km (komunikacja została utracona przed tym wydarzeniem)  ZSRR 19 maja 1961
Wenus Mariner 2 Pierwszy przelot w pobliżu z utrzymaną komunikacją; odległość – 34 762 km  Stany Zjednoczone 14 grudnia 1962
Mars Mariner 4 Pierwszy przelot w pobliżu; odległość – 9846 km  Stany Zjednoczone 14 lipca 1965
Księżyc Łuna 9 Pierwsze miękkie lądowanie  ZSRR 31 stycznia 1966
Wenus Wenera 3 Pierwsze zderzenie  ZSRR 1 marca 1966
Księżyc Łuna 10 Pierwszy orbiter  ZSRR 3 kwietnia 1966
Wenus Wenera 7 Pierwsze miękkie lądowanie  ZSRR 1 sierpnia 1970
Księżyc Łuna 16 Pierwsze automatyczne przesłanie próbek  ZSRR 24 września 1970
Księżyc Łuna 17 Pierwszy automatyczny pojazd wędrujący – Łunochod 1  ZSRR 17 listopada 1970
Mars Mariner 9 Pierwszy orbiter  Stany Zjednoczone 14 listopada 1971
Mars Mars 2 Pierwsze zderzenie  ZSRR 27 listopada 1971
Mars Mars 3 Pierwsze miękkie lądowanie. Sygnał telemetryczny przesyłany przez 20 sekund po lądowaniu.  ZSRR 2 grudnia 1971
Jowisz Pioneer 10 Pierwszy przelot w pobliżu; odległość – 130 000 km  Stany Zjednoczone 3 grudnia 1973
Merkury Mariner 10 Pierwszy przelot w pobliżu; odległość – 703 km  Stany Zjednoczone 29 marca 1974
Wenus Wenera 9 Pierwszy orbiter  ZSRR 22 października 1975
Słońce Helios 2 Największa prędkość pojazdu względem Słońca – 247 510 km/h przy peryhelium 0,29 j.a.  Stany Zjednoczone

 RFN

17 kwietnia 1976
Saturn Pioneer 11 Pierwszy przelot w pobliżu; odległość – 21 000 km  Stany Zjednoczone 1 września 1979
Wenus Wenera 13 Pierwsza sonda meteorologiczna na obcej planecie  ZSRR 1 marca 1982
Wenus Wega 1 Pierwszy próbnik w postaci balonu helowego  ZSRR 1 czerwca 1985
Uran Voyager 2 Pierwszy przelot w pobliżu; odległość – 81 500 km  Stany Zjednoczone 24 stycznia 1986
Kometa Halleya Wega 1 Pierwszy przelot w pobliżu komety; odległość – 8890 km  ZSRR 6 marca 1986
Pioneer 10 Pierwszy pojazd poza Układem Słonecznym (według niektórych definicji)  Stany Zjednoczone 13 czerwca 1986
Neptun Voyager 2 Pierwszy przelot w pobliżu; odległość – 40 000 km  Stany Zjednoczone 25 sierpnia 1989
(951) Gaspra Galileo Pierwszy przelot w pobliżu planetoidy; odległość – 1600 km  Stany Zjednoczone 29 października 1991
Jowisz Galileo (sonda) Pierwsze zderzenie  Stany Zjednoczone 7 grudnia 1995
Jowisz Galileo Pierwszy orbiter  Stany Zjednoczone 7 grudnia 1995
Mars Mars Pathfinder Pierwszy automatyczny pojazd wędrujący – Sojourner  Stany Zjednoczone 4 lipca 1997
(433) Eros NEAR Shoemaker Pierwszy orbiter planetoidy  Stany Zjednoczone 14 lutego 2000
(433) Eros NEAR Shoemaker Pierwsze miękkie lądowanie na planetoidzie  Stany Zjednoczone 12 lutego 2001
Saturn Orbiter Cassini Pierwszy orbiter ESA
 Stany Zjednoczone
1 lipca 2004
Tytan Huygens Pierwsze miękkie lądowanie ESA
 Stany Zjednoczone
14 stycznia 2005
Tempel 1 Deep Impact Pierwsze zderzenie z kometą  Stany Zjednoczone 4 lipca 2005
Voyager 1 Największa odległość od Ziemi – 137 au[2]  Stany Zjednoczone Stan na styczeń 2017
Voyager 2 Najdłużej funkcjonująca sonda kosmiczna[3]. Wystrzelona 20 sierpnia 1977 roku, działa do tej pory, czyli ponad 40 lat.  Stany Zjednoczone Stan na rok 2017

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Aleksandr Jurjewicz Kaleri. Loty kosmiczne. [dostęp 2013-08-26]. (pol.).
  2. Spacecraft escaping the Solar System. Heavens-Above. [dostęp 2013-08-26]. (ang.).
  3. 35-Year-Old Voyager 2 Probe Is NASA's Longest Mission Ever. space.com, 2012-08-20. [dostęp 2013-08-26]. (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]