Visions of Johanna – Wikipedia, wolna encyklopedia

Visions of Johanna – piosenka skomponowana przez Boba Dylana, nagrana przez niego w lutym i wydana na albumie Blonde on Blonde w maju 1966 r.

Piosenka „Visions of Johanna” zaliczana jest przez krytyków do arcydzieł Dylana^[1]. Clinton Helin uważa ją za najlepiej zrealizowaną w studiu kompozycję ze wszystkich nagranych do tej pory^[2]. Należy ona także do utworów wywodzących się z głębin jego podświadomości czy też „podziemia”, które przecież sam stworzył.

W tym okresie twórczości Dylan w stosunkowo długich kompozycjach łączył obrazy i postacie w surrealistycznych wersach zderzających się z innymi surrealistycznymi wersami w tajemniczych, trudnych nieraz do jasnego zrozumienia zwrotkach, wywołujących jednak w słuchaczach i czytelnikach wrażenie nieodpartego piękna^[3]. Koresponduje z tym rozmazana, nieostra okładka albumu.

Utwór napisany jest z punktu widzenia narratora, schwytanego w ciasny, wręcz klaustrofobiczny związek z kobietą noszącą imię Louise. Wolny pozostaje jedynie jego umysł, który ściga nieosiągalne wyobrażenie Johanny. Podążając za tą wizją czytelnik/słuchacz przenosi się z miejsca na miejsce; z loftów nocnego Manhattanu do podziemi metra, do pustych placów, do tajemniczego muzeum, w którym „sądzona jest nieskończoność” (ang. oryg. „infinity goes up on trial”). Za narratorem czytelnik/słuchacz wychwytuje strzępki rozmów, spotyka dziwne postacie (m.in. zagubionego małego chłopca, który może być lustrzanym odbiciem narratora; „całonocne” dziewczyny w kolejce D; strażnika nocnego) i jest ścigany przez ducha elektryczności. Wszystkie te historie, które się mu przydarzają, stopniowo rozluźniają jego pojęcie rzeczywistości i w halucynacyjnym zakończeniu utworu pozostają już ostatecznie jedynie „wizje Johanny”.

Utwór ten jest jednym z ulubionych utworów „twardych” fanów Dylana. Tacy znawcy twórczości i życia Dylana jak np. Andy Gill (autor książki Don't Think Twice, It's All Right) i Robert Shelton (autor No Direction Home: The Life and Music of Bob Dylan) uważają „Visions of Johanna” za jeden z głównych utworów Dylana.

W 1982 r. czytelnicy The Telegraph wybrali ten utwór „najbardziej ulubioną piosenką Dylana”, pozostawiając „Like a Rolling Stone” i „It’s Alright, Ma (I’m Only Bleeding)” zdecydowanie ex aequo na drugim miejscu.

Tajemniczość, wizyjność i niejasność treści kontrastuje z prostotą samej muzyki zbudowanej na czterech akordach. Przez cztery zwrotki schemat rymów to AAA BBBB CC. Ostatnia zwrotka to dramatyczne crescendo z rozciągniętym schematem rymów AAA BBBBBBB CC.

Wykonanie wokalne utworu jest na najwyższym poziomie^[3]. Niezwykłe i zaskakujące nieraz frazowanie Dylana, dodaje utworowi nowych znaczeń.

Chociaż zespołowe wykonanie piosenki na albumie Blonde on Blonde jest mistrzowskie, to jej solowa, akustyczna wersja z Manchesteru w Anglii, zarejestrowana na albumie The Bootleg Series Vol. 4 całkowicie dorównuje oryginałowi. Zapowiadając ten utwór Dylan odrzuca oskarżenie, że jest to „piosenka narkotyczna”. Dla niego myślenie o tej piosence w ten sposób jest po prostu prostactwem.

Nie jest jasne, czy kompozycja ta ma jakiekolwiek źródła w biografii Dylana. Została napisana w pół roku po rozstaniu z Joan Baez i właściwie w okresie ślubu muzyka z Sarą Noznisky (Lownds), ale próżno tu szukać jakiś powiązań.

Sesje do albumu

• 30 listopada 1965 – sesja do albumu w Columbia Studios, Nowy Jork. Powstało 14 wersji utworu. 8 wersja została umieszczona na albumie The Bootleg Series Vol. 7: No Direction Home: The Soundtrack. Pierwsze wersje piosenki nosiły tytuł „Freeze Out”.
• 14 lutego 1966 – sesja nagraniowa do albumu w Columbia Music Row Studios w Nashville w stanie Tennessee. Powstały cztery wersje utworu; na album trafiła czwarta wersja.

• 5 lutego 1966 – koncert w "Westchester County Center" w White Plaines, Nowy Jork w stanie Nowy Jork
• 6 lutego 1966 – koncert w "Syria Mosque" w Pittsburgu w stanie Pensylwania
• 26 lutego 1966 – koncert w "Garden Island" w Hampstead w stanie Nowy Jork

Tournée po Australii i Europie (pocz. 13 kwietnia 1966)

• 13 kwietnia 1966 – koncert na stadionie w Sydney w Australii
• 19 lub 20 kwietnia 1966 – koncert w "Festival Hall" w Melbourne w Australii
• 29 kwietnia 1966 – koncert w "Konserthuset" w Sztokholmie w Szwecji
• 5 maja 1966 – koncert w "Adelphi Theatre" w Dublinie w Irlandii
• 10 maja 1966 – koncert w "Colston Hall" w Bristolu w Anglii
• 15 maja 1966 – koncert w "DeMontford Hall" w Leicester w Anglii
• 16 maja 1966 – koncert w "Gaumont Theatre" w Sheffield w Anglii
• 17 maja 1966 – koncert w "Free Trade Hall" w Manchesterze w Anglii. To wykonanie zostało wydane na The Bootleg Series Vol. 4: Bob Dylan Live 1966, The „Royal Albert Hall” Concert
• 20 maja 1966 – koncert w "ABC Theatre" w Edynburgu w Szkocji
• 26 maja 1966 – koncerty w "Royal Albert Hall" w Londynie; koncerty wieczorny i nocny. Jedno z tych nagrań trafiło na album Biograph

Tournée po Ameryce z The Band (pocz. 3 stycznia 1974)

• 6 lutego 1974 – koncert w "Coliseum" w Denver w stanie Kolorado, USA

Rolling Thunder Revue 2 (pocz. 18 kwietnia 1976)

• 18 kwietnia 1976 – koncert w "Civic Center" w Lakeland na Florydzie, USA
• 22 kwietnia 1976 – koncert w "Starlight Ballroom" w "Belleview Biltimore Hotel" w Clearwater na Florydzie. Koncert wcześniejszy

Nigdy nie kończące się tournée (pocz. 7 czerwca 1988)

Interstate 88 II

Część druga: Letnie tournée po Północnej Ameryce (pocz. 18 sierpnia 1988)

• 3 września 1988 – koncert w "Riverfront Park", w Manchesterze, w stanie New Hampshire, USA

Część szósta: Jesienne tournée po USA (pocz. 10 października 1989)

• 1 listopada 1989 – koncert w "Hill Auditorium" na University of Michian w Ann Arbor, w stanie Michigan, USA

• Biograph (1985)
• The Bootleg Series Vol. 4: Bob Dylan Live 1966, The „Royal Albert Hall” Concert (1998)
• The Bootleg Series Vol. 7: No Direction Home: The Soundtrack (2005)

• Quinaimes Band - Quinaimes Band (1971)
• Marianne Faithfull – Rich Kid Blues (1988)
• Austine Delone - Delone at Last (1991)
• Peter Laughner - Take the Guitar Player for a Ride (1994)
• Lee Renaldo na albumie różnych wykonawców Outlaw Blues, Volume 2 (1995)
• The Zimmermen - The Dungeon Tapes (1996)
• The Grateful Dead – Fallout from the Phil Zone (1997)
• Michael Moore - Jewels and Binoculars (2000)
• Robyn Hitchcock – Robyn Sings (2002)
• Gerry Murphy - Gerry Murphy Sings Bob Dylan (2002)
• Anders Osborne na albumie różnych wykonawców Blues on Blonde on Blonde (2003)

• Paul Williams. Bob Dylan. Performing Artist 1960−1973. The Early Years. Omnibus Press, Nowy Jork 2004 ISBN 1-84449-095-5
• Clinton Heylin: Bob Dylan. The Recording Sessions 1960–1994. Nowy Jork: St. Martin Press, 1995. ISBN 0-312-13439-8.
• Oliver Trager: Keys to the Rain. The Definitive Bob Dylan Encyclopedia. Nowy Jork: Billboard Books, 2004. ISBN 0-8230-7974-0.

• Tekst piosenki. bobdylan.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-17)].
• Akordy