Zamek w Urazie – Wikipedia, wolna encyklopedia

Zamek w Urazie
(ruiny)

nr rej. A/3913/400 z 24.11.1956[1]
Zamek w Urazie
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Miejscowość	Uraz
Typ budynku	zamek
Styl architektoniczny	gotyk, barok, neogotyk
Rozpoczęcie budowy	XIII w.
Ważniejsze przebudowy	XIV, XV w., 1810, 1956
Zniszczono	XIX w., 1945, 1953-54
Pierwszy właściciel	Piastowie
Kolejni właściciele	Henryk III głogowski, Konrad I oleśnicki, Bolesław oleśnicki, Andrzej Radak, Konrad von Borschnitz, Hancho von Auras (1344), Herman von Borschnitz (1363), von Tschirn (Czirn 1428-1443),Christoph von Skopp (1466), Konrad X Biały, von Joerger (1492-1640), von Saurma-Jeltsch (od 1640), Balthazar von Logau (1690-1695), von Koschuzky (1810),
Położenie na mapie Polski Zamek w Urazie (ruiny)
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Zamek w Urazie (ruiny)
Położenie na mapie powiatu trzebnickiego Zamek w Urazie (ruiny)
Położenie na mapie gminy Oborniki Śląskie Zamek w Urazie (ruiny)
51°14′35″N 16°51′09″E/51,243056 16,852500
Multimedia w Wikimedia Commons

Zamek w Urazie – zabytkowy^[2] zamek w miejscowości Uraz w województwie dolnośląskim, w powiecie trzebnickim, w gminie Oborniki Śląskie.

W XIII w. wzmiankowano o grodzie kasztelańskim strzegącym przeprawy przez Odrę i usytuowanym w jej zakolu. Pierwotnie należał do książąt wrocławskich, jednak na mocy testamentu Henryka Probusa z 1290 r. przeszedł w posiadanie Henryka III głogowskiego, a w 1312 w ręce jego synów Konrada I oleśnickiego i Bolesława oleśnickiego. Kilka lat później trafił ponownie w posiadanie książąt wrocławskich, którzy około 1319 roku przekazali go trzem braciom Radak. Andrzej Radak, jeden z braci, rozbudował zamek.

Pierwotni budowniczowie zamku nie są znani i na ten temat toczy się wiele spornych dyskusji wśród historyków. Zamek zbudowano z rudy bagiennej i cegły na planie trójkąta równobocznego o długości boku ok. 23 m^[3]. Jest to konstrukcja rzadko spotykana, mająca łagodzić skutki ostrzału artyleryjskiego. Pociski miały się jakoby „ślizgać” po murze. Podobną konstrukcję ma wieża zamku w Bolkowie w kształcie „kropli wody”. Ostre narożniki skierowane są w stronę miasta i Odry. Mury przyziemia miały grubość 2,5 m.

W 1336 r. miasto wraz z zamkiem weszło w posiadanie starosty Wrocławia Konrada von Borschnitz, w 1344 r. wymienia się burgrabie Hancho von Auras, w 1363 Hermana von Borschnitz. W latach 1428–1443 należał do rodziny von Tschirna. W 1466 posiadłość została nadana przez króla Czech Jerzego z Podiebradów rycerzowi Christophowi von Skopp, który rozbudował zamek. Kolejnym właścicielem był Konrad X Biały, książę Oleśnicy. Od 1492 roku przez prawie 150 lat zamkiem zajęła się rodzina von Joerger. Oni to dokonali kolejnej przebudowy zamku w stylu barokowym. W 1640 r. zamek odkupiła rodzina von Saurma-Jeltsch, następnie baron Balthazar von Logau (1690–1695). Około 1810 roku ówczesny właściciel baron von Koschuzky nakazał rozbiórkę murów obronnych i mostu zwodzonego, zasypano też częściowo fosy.

W drugiej połowie XIX w. zamek przebudowano w stylu neogotyckim, niemal całkowicie zacierając ślady dawnych epok. Na początku XX w. zaniedbany obiekt szybko popadł w ruinę, a ostatecznego zniszczenia dokonali żołnierze radzieccy podpalając go w 1945 r. i szabrownicy po wojnie. W 1952 roku zawaliły się sklepienia i stropy, w 1953 r. runął narożnik południowy. W 1956 r. dokonano zabezpieczenia ruiny.

Obecnie zamek posiada nowego właściciela, który powoli, ale konsekwentnie stara się go częściowo odbudować. Wstęp na teren zamku jest utrudniony, jednak możliwy po uzgodnieniu z właścicielem.

 Wykaz literatury uzupełniającej: Zamek w Urazie.

• Bohdan Guerquin, Zamki Śląskie, Wydawnictwo Budownictwo i Architektura, Warszawa 1957